Full text of "La Brita Esperantisto (The British Esperantist) - Numero 044, Aŭgusto (1908)"

See other formats

> mmm /- ' 


afrankite. 

En GRANDA BrITUJO. iC ' ''; "- 
For «nu jaro ... ... .,. 3 ŝilingoj. 

IJnu nwnero , 1 ... ... ... ... 3 pencoj. 

Eksterlanbe. 

Per umtjaro ... ... ... '.. $0.75, fr.4, M.3. 

Lait Intemacia Mono ... ... ... ... Sm. 1,50. 

Abonoj estas akceptataj de la. komenciĝo de ĉiu 
monato, kaj p<?ŝtmarkoj estas akcepteblaj lafi efektiva 
valoro. Sin ttxrmalla Sekretario, 133-136, High Holborn, 
London, TV. 'Ĉ, ■ *'*"!. V. "• ' ' 


■ * 


tora 


7 '\ j? 


Ordinare 


riptoj, k.t.p., devas esti sendataj al la Redak- 
^0,133-136, High Holborn, London, W.C. ' 
tcoloj la Komitato rezervas al si la rajton 
erarojn de stilo, k.t.p. 

8 oni ne povas resendi artikolojn neakcept- 


< . ANONCOJ. 

Pci Anoncoj, sin turn! al S-ro C. A. G. Browne, 53, 
Wychstreet, London ,, W, C. 


* m • 4. . 4 




PAGO 


Antaŭ la Kongreso " J.';!. 

Flaviĝ-intaj Paĝoji H. W. Southcombe A. - 
La Pasinteco— -Malriĉula Ludilo V ... ..." 

\ .Z . ' , ; * 0 A, •> 

Marista Terminaro. Rqleet de lTsle,^ 

. • .... .... 

Aŭtokromlo. Ch. Verax . ... ... , 




— ■ •*? 


• * * 




F • ^ 


I . 


A. Christen 


* • 


I ► • 


' I 


* > F 


I * 


• t « 


♦ * * 




■ • 4 




M * # 


f « * 


Alilanda Opiniaro ... .... , .1 

. • , • 1 > ) , » i J /:. 4 • • 

Miaj “ Esperantaj Semajnoj." A. Christen 
L ibraro kaj Gazetaro ... ... ... . 

•*_ /• • & . • 4 a 

• 9 % 9 \ ** * 1 

Chronicle ... ... ... ... ... .... . 

• S , •• • • ' .« 1 • * I • * • * . • 

B.E.A. Council Meeting ... - ... ' .. 

The Progress of Esperanto* W. Mann ... 
Internacia Alvoko—-Propaganda Fund . ... 
Ekskursoj al Dresdeno ... ... ... 

Kongresaj Sciigoj ... .. ... ... 

• * •• • »' 

B.E.A. Candidates for Membership, Exams., &c. 

* • . ' * ' ’ } ■ . 

Respondoj al Korespondantoj*-~F.K.I. .. rI . ... 


♦ * t 


? T • 


? I [ 


fl #‘*’4 


\ ’ I 




# ♦ • 


142 

. 1 i 

*44 

1 

145 

14b 


150 

*54 


i r 


*56 

*57 

15S 

*59 

160 


i *• .' 


Antau la Kongreso. 


Karaj Kunbatalantoj, — La samideano 

baidaŭ kunvenos en Dresdeno por partopreni 
en la Kvara Kongreso. Bone estos, ke tien 
ironte el tiel multaj kaj malproksimaj landoj, 
ni iom pripensu, por kia celo ni tien vojaĝas. 
Nil, tiun celon de nia kunveno nenio povas pli 
klare montri, ol ia jenaj trafaj vortoj de la 

Majstro en Cambridge :— 

“ Par Mo do ni kunvenas ? Ĉu ni kunvenas 
por paroli pri esperantaj lingvaj demandoj ? 
Ne ! tiuj ĉi demandoj apartenas ne al la kon¬ 
greso, sed ekskluzive al la Lingva Komitato, 
kaj por m sufiĉus kongreso de komitatanoj. 
Ĉ& ni kunvenas por ekzerciĝ-i en esperanta 
parolado ? ? Por tio sola, ni ne bezonas veturi 


n v 


m 


venas 


sekve 


at Kongreso, ear en maj nejmaj grupoj m povas 
en la daŭro de la tuta jaro multe pli ekzercigi, 
ol en la feelkaj tagoj de la kongreso, kaj por la 
sola kelktaga ekzerciĝo en parolado neniu 
entreprenus grandajn vojaĝojn. Cu ni kun¬ 
venas f por fad manifestacion kaj sekve 
propagandon ? Jes, certe! Sed ĉar el cent 
kongresanoj ; almenaŭ naŭdek-naŭ havas de 
Esperanto nur moralan profiton, por kio do ni 
ĝin propagandas ? Mi nedubas, ke la plimiilto 
^^’donbs^ al ni nur unu respondon : ni faras 
i^nifestacidn kaj propagandon por la Esper- 


antismo ne pro ia utilo, kiun ĉiu el ni persone 
povas havi de ĝi, sed pro tiu gravega signifo, 
kiun la Esperantismo havas por la tuta homaro, 
pro tiu komunehoma celo, kiu nin, aktivajn 
Esperantistojn, altiris al Esperanto ; ni kun¬ 
venas ĉiujare el ĉiuj partoj de la mondo, por 
havi la ĝojon vidi samideano n, por premi al ip 
la manon, por varmigi en ni per reciproka 
renkontiĝo kaj kunvivo la amon kaj entuz 
iasmon por la ideo, kiun la Esperantismo en si 
enhavas. Kiel la antikvaj hebrepi tri fojojn 
ĉiujare kunvenadis en Jeruzalemo, por vigligadi 
en si la amon al la ideo monoteisma, tiel ni 
ĉiujare kunvenas en la ĉefurbo de Esperantujo, 
por vigligi en ni la amon al la idep esperantisma. 
Kaj tio ĉi estas la ĉefa esenco kaj la ĉefa celo 
de niaj kongresoj.” 

Jes, la ĉefa celo estas ja tio. Tiun ĉi fojon, 
tamen, estas nia deziro, fari ion pli, kaj ni ne 
duhas, ke ni voĉos la komunan senton de ĉiuj 
britaj Esperantistoj, kiam ni esprimos al nia 
amata Majstro nian . plej . vivan simpation 
pri la bedaŭrindaj epizodoj de ‘ la lastaj 
monatoj kaj certigos denove nian daŭrontan 
konfidon al li, kaj nian firman fidelecon al lia 


The British 


. • r.'r. ; 


i 4 

V* r •* • 














m.A 


► v* 



k’ * 





: * 




Pasts okaze tra miaj maiioj la unuaj kviri 

jarkolektoj de La Esperantisfo 
(Septembro, 1889—Decembro, 1894), kiu estis 
.nia unua esperantista gazeto. 

Kelkaj paĝoj montras makulojn de krajona 

de fingroj aŭ de faldoj, ĉar la unua 
po sedan to ne povis antaŭvidi, ke en tempo 

estonta ĉiu kajero havos altan monan valoron. 

Kun sentoj de granda intereso, eĉ de vera 
respekt ego, mi foliumis la malfortajn paĝojn, 
kiujn la forfluginta tempo jam komencis flavigi. 

Tie trovigis, kvazaŭ sur karto, la bildo de 
la unuaj esperoj kaj bataloj, la cento da nrtal- 
facilajoj, la ĝojigaj venketoj, la preskaŭ netra- 
paseblaj bariloj, la indiferenteco de la mondo 
kaj la malhelpoj senĉese kreitaj de la Esperant- 
istaro mem. 

a • _ • I * I 

Kaj sub ĉio ankaŭ montriĝfas, kiel ŝtonega 
bazo, la mirinda genio de la Majstro ; montrigas 
lia forta mano, lia senfina, neniam mankanta 
ĝentilĉco, lia obstina, ŝajne sensukcesa jaron- 
post-jara batalado, sen helpo, sen mono, sen 
tio — sed neniam sen espero — kaj la senfina 
pacienco, per kiu li suferis ĉiujn atakojn, ĉiam 
kredante al la fina venko. 

1 * • 

t Kiam en Boulogne, alvenintaj el ĉiuj anguloj 
de la terglobo, ni ĉiuj here kaj laŭtvoĉe aklamis 
lin, kiel malmultaj inter ni plene komprenis per 
kia longa, dorna kaj malfacila vojo li atingis 
tian rezultaton ; dum kiom da malfacilaj jaroj 
li jam oferis al nia afero sian propran feliĉon 
kaj preskaŭ sian tutan vivon. 

PH tiuj ĉi unuaj jaroj la paĝoj de tiu ĉi 
malnova gazeto malkovras la tutan historion. 

Ciu scias, ke Esperanto “ malkovris sian 
vizaĝon al la mondo ” en lernolibro, kiun D-ro 
Esperanto publikigis en la jaro 1887. La 
Probe Nummer de la gazeto La Esperantisto 

■estis eldonita en Nurnbergla r-an de Septembro, 
1889. 

Estis gazeto “ por la amikoj de la lingvo 
Esperanto/’ kaj la unua paĝo estis presita 
esperante, germane kaj france. Ĝi estis “ sub 
la kunlaborado de D-ro Esperanto (D-ro L. 

i eldonata deChr. Schmidt, prezidanto 
de la klubo mondlingva en Nŭrnberg.” Fine, 
D-ro Zamenhof mem fariĝis 
posedanto de la gazeto. 

La unua paĝo tiele komenciĝas : “ La lingvo 
internacia ‘ Esperanto 7 en mallonga tempo trovis 
multegon da amikoj en diversaj landoj. La 
nombro de tiuj ĉi amikoj kun ĉiu tago, kun ĉiŭ 
horo kreskas, kaj nun jam forte estas sentata la 

de ia organo, kiu interligus ĉiujn la 
disjetitajn amikojn kaj donus al ili la eblon 
paroli kaj konsiliĝi unu kun la alia, 
la peton de multegaj amikoj de la lingvo 

ni decidis fondi gazeton, kiu havos 









labori t 

kag p^l la vas* 

JLa-ftovado 





ia 'progr^sa#j'det:i||^ 
o ĝki (sic)^n 

ajbe ? prosper is m algr pl| agiu lfce 


La rusaj leĝoj estis unu malh^l|K> t ĉar la 

la tiutempaj anoj estis rusoj,. 

i sin kief nfiembrm 








neniu 

de ia “ klubo.” • r vv 

La sama malfacilajo pri la rasa cenzuristo 
igis la gazeton aperi en 
kelkaj jaroj, la cenzuristo 
ĝl ĉesis pro tiu ĉi kaŭzo. 

Alia malhelpo estis la dis vasfcigado deVolapfik, 
pri kiu oni ofte renkontas artikolojn. Alia tre 
grava estis manko de mono, kiu preskaŭ ĉesigis 
la gazeton en la fine de la dua jaro, sed tiu ĉi 
malaperis per la agado de S-ro W. Trompefcer, 
kiu prenis sur sin la financan 
Ĉia propono de la Majstro pri 
aŭ . pri organizado trovis ĉiam m 
traŭulojn, sed pli malbonaj ol ĉiuj aliaj 
estis la “ plibonigistoj.” « 

Ili amase kolektiĝis ĉirkaŭ la noVa 
kiel muŝoj ĉirkaŭ mielo. 
eklernos Esperanton, se la Doktoro 
elstrekos la vortoa.“ kaj,” ĉar li ne amis 
ĉi vorton. Aliaj proponis aliajn diversajn kaj 
pli malpii saĝajn proponojn. • ' 

Sed la Majstro ĉion travivis, 
almenaŭ areton da kunlaborantoj kaj helpantoj. 

La unua libraro konsistis el 16 verketoj, inter 
kiuj No. 5 estis la lernolibro de nia samtandano 














£; 

la 



R. Geoghegan. Kvankam li post nW 

transloĝiĝ-is Amerikon, lia adreso 

Oktobro, 1890, estis en 
Li ankoraŭ iafoje, kiel niaj 
verkadas artikolojn por 

ANTIST. '"’V • 

Oni ankaŭ renkontis la nomon de L. 
Meier, la konata nuntempa» verkisto, 
nomon de Grabowski, 
estis inter la unuaj esperantistaj libroj kaj 
ĝis hodiaŭ unu el la plej 

Inter alia presajo oni rekonas la bone 
verkojn “ La Virineto de Maro, ” “ La 

” “ La Forgesita Pipo,” kaj la plimulton 
de la enhavo dei la .Krestornatio (1903^;! La 

estas represode la 
tiel nomita ĉiumonata fako de la gazetoi/•:/. v. 

En la fine de 1890 la libraro kalkulis 41 

iiaoiateierno^ 










1892, La Esperantisto estis la 

kroni ŭnu nekonstantaMgazeto en 
(Bulgarujo), Niaj? bulgarajr samideanoj 

montrl sin naskemaj ^dHmekbn^ 

j eĉ en tm 

en la fine de T892 kreskis/ĝis ĝi 
de la ;■ tria jaro la nomoj r de i! ffc. 



> 









p t 


aboninioj montras, ke 
komencis aukoraŭ disvasl 

• : • "f. • - :• X i 

!a morribro de ĉiu lando : 


komencis adkoraŭ disvastiĝi eksterlande. Jen 
!a mombro de. ĉiu lando:—-Rusujo, 335 ; Ger¬ 
man ujo, 124 ; Svedujo, 56 ; Francujo, 10 ; 
Belgujo, 1 ; Italujo, 4 ; Bulgarnjo, 3 ; Hispanujo, 
2Anglujo; 1 ; Pbrtugalujo, 1 ; Brazilujo, 1 ; 
Morda Ameriko, 6 ; Sume, 544. 

Unu plej frua deziro de D-ro Zamenhof, • pri 
fkiu oni make legas en tiuj ĉi gazetoj, estis la 
starigado de tutmonda 44 Ligo. n Post multaj 
kontra&paroloj la Ligo efektiviĝis en la jaro 
1893 kaj funkciadis dum kelke da tempo. 
Ĉu ĝt vivis lohge aŭ mallonge mi ne scias, 
sed supozeble la sama agado de la rusa cen- 
zuristo, feiu ĉesigis la gaze ton mem, samtempe 
ĉeŝigis la Ligon, kiu estis interligita kun la 
gaze to. La “ Kan to de la Ligo ” konservita en 
la Krestomatio estas la sola restajo de la tiu- 
tempa Ligo, sed la Ligo meritas honoran 
Jokon em nla historio, ĉar estis al la Ligo, ke 
D-ro Zamenhof submetis la proponojn pri 
ŝanĝoj, kaj estis la Ligo, kiu per granda pli- 
multo decidis daŭrigi la Hngvon tute sen ia 
ŝanĝo. Pro tic ĉi ni devas ilin danki, ke nia 
luigvo estas tute tiel sama hodiaŭ, kiel la lingvd 
de la gazeto skribita en 1889. . , 5 „ 

Preterpasante ni rimarku, ke D-ro Zamenhof 
ree revenis al la sama ideo kaj proponis tut- 
mondan Ligon al la Bulonja Kongreso, kaj ree, 
kiel apt 3$®, aro da kontraŭuloj kriegis kontraŭ 
l|a bpn©/ mat urigitaj opinio}. Kun bedaŭro mi 
fne-moras, ke mi estis unu el tiuj novehaskitaj 
kriemaj malsaĝnloj. 

De la pie} fruaj tempoj la Majstro suferis de 
diversspeeaj konfraŭuloj, sed la plej malboriaj, 
antaŭe ktelmuntempe, estis la 44 plibonigistoj. ” 

Hi aperis en- la unu a jaro kaj senĉese postulis 

1 


Vi devis venki — tion plene komprenas nur tiuj,. 
kiuj laboradis, kiel mi en la daŭro de ses jar©} 
super sistemo simila.” 

Kaj ree en la numero de Aprilo, 1893: “ Mil 
esperas, ke niaj amikoj estos modestaj en itiaj 
proponoj de ŝanĝoj. Estus tute bedaŭrinde, se 
la novaj adeptoj vidus ĉiumonate : ŝanĝu tiom 
ĉi, plibonigu tion, korektu tie.- Ni perdus- 
rapide la konfidon al lingvo, kies partianoj,. 
kiel ŝajnus, akceptas ĝin nur porpoviĝin ŝanĝL. 
Objekton bonan oni ne devas tro tuŝi; alie 
anstataŭ-perfektigo oni alportas al ĝt nur 
kripligon.” 

44 Se longaj jaroj de prtpensado kaj sep jarojs 
de laborado super unu demando donas- al ia 
homo kelkan kompetentecon tuŝante ĝin, mi 
trovas min en tia situacio, kaj tial mi permesas- 
al mi rememorigi niajn amikojn, ke, aparte pri 
lingvo tutmonda, nur tiu bone konas la 
faritaĵon, kiu ĝin faris.” 

D-ro Zamenhof aldonis al tiu ĉi letero la 


ft ■ 


Li 



senon 


cedis ĝfis certa grado. 
artikoloj, en kiu li 


‘‘ aaaHzos la tutan lingvon^: kaj, tion farinte, 


li submetis la' tutan 
de la Liero. 


al la voĉdonado 


Kun lia kutima pleneco ii laboradis pri tio 
monaton. post monato. Inter la finaj proppnoj 


estts la forigo de la ofta uzadp de aj\ o?', ajn kaj 
Kaj 'ffomgo Ĝe la supersigiiita}'li^eroj'. 

Kiam ta 1 igarioj Ene voĜdonis, 107 estis por 
diversaj ŝa&ĝ-ojv kaj? vdĉdoriis kontraŭ ĉia 
sango.-aj®. • - - ' 

^r^D^bjv kiuj: tutkore kontraŭstaris 
ian estii Siro L. de Beaufront. 


lan anĝbfi»* estis S^ro L. de Beaufront. 1 
Li frŭe ^Jigis al la Esperantismo kaj (Janrearo, 
1891^ -skribis ea kmga letero al D-ro Zamenbof: 
‘ ‘ Mi ekzamenis la lingvon ĉiuflanke, kaj ju 
pii mi konsideras ĝian kbnstruon de regulo} kaj 

pli mi admiras ia profuadan logikon, 
laU" iospiris kaj kondukis ĉiam rekte en 

rhaiferinita por mul^egaj erarq . : Kiom 
da barHm^;:fe’&vis detrui, kiom dk malfacil^toj 


«« * 


nur 


jenajn opiniojn, kiujn li esprimis kaj ripete 
esprimis en numero post numero de la gaze to : 
“La pensojn, esprimitajn en la stipre presitajr 
leteroj* mi plene aprobas. La legantoj scias, ke 
jam multajn fojojn mi esprimis ankaŭ tiujn ĉi 
samajn pensojn, mi montris la tutan danĝeron, 
kiun en la nuna tempo alportus ĉia eĉ pleji 
malgranda ŝanĝo en nia lingvo.” ! 

Denove en Julio, 1892, D-ro Zamenhof klare 
kaj neŝanceliĝe skribis : “ Sed, kvankam mi 

cedis al la insista premo de kelkaj amiko},. 
kiuj petadis min proponi kelkajn 4 plibonigojn ’ 
kaj diradis, ke pro mia ‘obstineco’ kaj pro mia 
4 patra blindeco ’ nia afero ne povas bone 
vastiĝi, mi tamen ripetas, ke mia persona 
opinio, kiel la legantoj scias, estas, ke ju malpli 
ni tuŝos nian lingvon (almenaŭ ĝfis ĝia, plena 
fortigo) des pli bone.” El pura forgesemeco, 
sendube,, S-ro ; de Beaufront nun skribas en 
L’Esperan^iste, ke D-ro Zamenhof 4 ‘ per tiu 
faro ”. (nome propono de ŝanĝo}) 44 sin montris- 
la ĉefp de 1’reformistoj^” 

: : Post la fina voĉdonado D-ro Zamenhof skribis; 
la samajn opiniojn, kiujn li ĉiam skrihis kaj^ 
kiujn li ĝis hodiaŭ ankoraŭ skribadas :— 

44 La Ena rezultato sekve estas : La plimuito 

da esperantisto} decidis, ke la liltgva Esperanto 

devas tute sen ia ŝan^o rest! en sfa 

gisnuna forme. Tion ci mi sciigas al 

niaj amikoj. De ĉiaj komentario} ni nin 
detenas, 6ar la maldolĉeco de la dispute} 
estas ankoraŭ freŝa, kaj estas bone ne 
tu^i ĝin. Nur unu klarigon ni deziras doni 
por tiuj personoji, kiuj erare komprenas ia 
esencon kaj rezultaton de la voĉdonado t- 
Kelkaj pensas, ke la farita decido malw 
permesas por ĉiam ian ŝangoa en nia lingvo 
kaj faras ĝin por ĉiam- tute rigida. Tip ti estas^ 




kaj aim, feiuj aperis en la sama niiaiem. 




eraro t car cm ja devas bone kompyeni, ke ni, 
malgranda kolekto da homoj, ne povas far! Ian 

decidon por Ĉiam en aferd; Ĝn kiu — latt nia 

e^pero —. poste partoprenos grandaj multegoj da 
aliaj homoj, ; La plimulto trovis, ke prodiversaj 
•kauzoj en la nuna ; tempo nenio en la lingvo 
dcyis^ti .Sanlfitk;; ĉu i m poste oni faros iajn 

aŭ ne — pri tip neniu decidis nek povas 

» 141 «; /:,• r . ; ' ■ > 



1 1 


■ f kvina jarkolekto * feliĉe i finigas per tiu 

decide. ! La nova malforta Ŝipeto travivis unu 

fentegon, kiel estohte ĝi facile travivos multajn 
ahajn. ; , 

Kiam mi fermas tiujn ĉi malnovajn paĝojn, 
^intn da pensajla makulitaj paĝoj naskas ! 

tempo' ankaŭ post nelonge 

j a Pf-ĝfojn, s kiujn ni hodiaŭ estas 

... . . Kion clum la estonta dudeko da 

jar03atendas nian aferon?;.Ĉu ni hodiaŭ 
montras ! sin indaj posteulpj de la unuaj 

batMantoj, ,kiuj 'malgraŭ ^Ĉik; malhelpo atingis 
^ufmondan., sukc^ph ? hi., montras unu 

duonon de ilia forteco kaj persisteco ? Ĉu iam 
ni povos ĝ-ojigi la koron dela Majstro montrante 
#11,; el u ! nu lando post alia, ia atingon de fina 
“ftt r ptena venkp ? Cu nia plej longa esperebla 
vivtempo estas. sufiĉe longa, Ĉar nek li nek ni 
povas vivi por ĉiarh ĉu ni- estas pretaj, sufiĉe 
°f er{ kaj;fla%i? A] tiiij ĉi‘ demandoj taŭgas 
hur unu respondo : la rezultato dependas sole 
de ni mem. 

Ne mankas al ni la povo, ne manku al ni la 
voI<x H. W. Southcomrk. - 


A 


A 


{. < t r • * 


«fe 






k 4 • 


■ 4 


i . i 


/ i - 




*.• i 


S* \ * 


■i 


t • • • 

E>e Maurice Maetbrlinck. 



diras, kaj tio ĉi 
feSt^s tnalvera J:ciam la pasinfeco estas. 44 La 

ŝ&rĝon de «fa pasinteco oni devas surporti,” 
ohi ^ekĝemas, -kaj tio > ĉi -estas malvera ; la 

IA pasinteco surpfdrtas. " f< Nenio ajn 
povas, eiviŝi la pasintecon>”, kaj tio ĉi estas 
ir^alvera ir < ©Ĉ , la plej malgranda peno .de la volo 
traveturigas . tra la pasinteco* :1a estantecon kaj 
la^estontecbn,; por elviŝi/ltion ajn oni ordonas, 

kb ill ** La->dbde^deWa,-;tiefidarebla, 

pe^^efefa pasipteco ! ” Kaj ankaŭ 'tio ĉi estas 
nemelpli ^era, ol la aliaj. • .Ce tiuj, kiuj tiel 
parolas, ĝi ja- estas la*- estanteco, kin estas 

kiel sin ripari. ^ Mal- 

hpnega estas mia 

ankaŭ oni diras ; 44 postrigardante mipovas 

VI< J J * momenton de la h beleco,. de la 

feliĉeco;* - ad de ia kmo ; ; krbm :i hxizeraj i ruinoj 
nn ^rdas henlbn tio Ĉi estas 

?, feat •ĝhste kiop pni metas mem tie en 

la momentp, kiam la okulpj ;direktiĝ*as al ĝi. 

tton*dni: vidas,« > 


- ^ Malriĉula Ludilo ... 

. * /- • • • * . "* .. *. • .* • « •"* • • t. . . • * A »• » • » 5 • • 

^ . . • •. . . / ; • . • ""/!*" ••••*»" .••«.••• • ' • »•*•!'*«•' • ' , • 1 > .j / • # . 

El “Petits Poemes en Prose,” de BAUOEUAntE 

m m • * * * a m m * •* ••• , • • * . * • . * •"••••* •• 

Tradukis Arthur G^Avi 





<• Ml volas doni ideon de senknlpa amuzrimedo 
Estas tie! malmultaj amuza^ij, kiuj ne estas 
kulpindaj. . . •* ,?v . ^ 

Kiam vi feliros la domon r matene, kuh la 
intenco decidita vagadi; sur Ja grandaj ^ Vojoj^ 
plenigu viajn poŝojn per tia|;elpen4taJoj : -!-un^ 
pencaj, — kiaj la plata pulĉineld mo vata rpetr 
sola fadeno, la for^istoj kiuj batas amboŝpn, la 
ĉevalisto kaj lia ĉevalo kies vosto estas fajfilo,. 
— kaj laŭlonge de la trinkejoj, ĉe la piedo de la 
arboj, oferu ilin donace al ia nekonataj kaj: 
malriĉaj infanoj, kiuj» vi renkontos. Vi vidos, ke. 
iliaj okuloj pligrauadiĝos senmezure. Komence^ 
ili ne kuraĝos preni; ili dubados pri sia feliĉo. 
Sekve iliaj manerf prenegos la donacon, kaj i\i 
forflugos* tute kiel la kato, kiu iras manĝi 
malproksime de vi la peceton, hw vi don is al 
gi> lerninte malkonfidi al la homo- 


< . >; 


bur vojo, post ĉirkaŭkrado de vasta ^jardeno, 
en kies fundo brilis la blankeco die- beta kastelo 
frapata de la suno, trovigis bela kaj: freŝa infano, 

portanta tiujn vestojni de kamparo tiel pienajn 

de koketeco. - . ,• -V-.v-.. 

La lukso, la senzorgeco kaj la kutinm^vulado 
de la riĉeco faras tiujn mfanojn tiel belaj^ fee oni 
kredus ilin faritaj el malsam a pastoy’©1 la infenoj 
de mezstato aŭ de malviĉeco. ? ^ ^ 

Je lia flanko kuŝis sur la herbo belega Eidilo, 
freŝa kiel gia mastro, tecMta, orumita, purpure 
vestita kaj kovrita per piumojr kaj juveletoj el 
vitro. Sed la infano- ne in gar d is sian preferitan 
ludilon, — kaj jen kion li rig.ardis 
Je la alia flanko de lakrado, sur la vojov ip^ei" 
la kardoj kaj la urtrkoj, estis alia infanov nml- 
pura, malfortika, unu el tAuj 4 ^ marmolpj 
belecon eltrovus okulo seaunfcaŭjuĝa* se, ksieiila 
okulo de lertulo. divert idealan pentrajon sab 
la lako de kaleŝfaristo, oni forlavis de la*, infaripv 
la supraĵaĉon de la mizeren t ,r 

Tra tiu simbola barilo fortlenanta du mondojh ^ 
la grandan yojon kaj lakastelon, la malriĉa : itxfaho ’ 
montris al la rica sian propran ludilonv kiuiii 
tiu lasta ekzamenis avide kiel objekton malOffeui 7 

kaj' nekonatan. Nu,, tiut leiun i|a etai 

malpurulo incitaĉis, mal kyletigis kaj skuadis eru 
krada skatolo, estis vivantsprato l I^a gepatroj,. 

prer ŝparemo sendube, ĉerpis ia ludfloniefi lat 

viyo tnem. > 

Kaj la dii InDaboj, alrid^i 4: 



. s Pfe6»a|ly-.. pmpared v s Evening; 
m .. - by arr exp^ep^bcl 

fe'f °r Liverpool ~-« 5 iUTap|J€|^f Ip^Shpr^iBEStl; 

I he book will he 

chapter co^^iiilng fc jba^el|f<?i^eacjis 

S lesson ~ 






£ 


r 3 




•- *; 


-• i 


^ i 


k • . * 


x 




Si»jerb : Relief de l isle, la fcompilintci de la jus 
eldonita - u: Provo: ■ de Marista Terminaro," sehdis al 
ni ifiteresan * leteron jkaj . kritikpn ; pri : la traduko 
44 Maisupreniro en la' Tarnakvdn,” -kin aperis antaŭ 

nelonga tempo en The British Esperantist. ; ^ 

La kritikon ni presigas detale, sed la leteron, ; p$;o 
malyasteCo de disponebla loko, ni devas resumi. Gi 
celas precipe la enkondukadon de novaj vortoj per la 
ĵurnaloj. ' Nia satnideano komencas, citarrte la vortoj n 

de 0 -rp Zamenhofen la- Fuadamento:— ;« - 

* .1 s ’* « . ^ t * * . 

&i la lingvon.pernovaj vortoj, oni povas. jam 

nun: ,per konsiliĝ-ado kun tiuj perŝonoj, kiuj estas 

rigardataj kiel la plej aŭtoritataj en nia Iingvo, (2®) 
zorĝante pri tio, ke ĉiui uzu tiuin vortoin en la sama 
fortno. ” r - -r : 

La utitia koridiĉo, li dims, ne estas ĉiam facile 
«efektivigebla i la dua kondiĉo povas kaj ĉiani devus esti 
plemimata. ■ ■ ■vy; ">yy. ■ 

En |um,alo, r por plenums tiun duan kohdiĉon, oni devus 
trudi — pro geUetWjk intereso — uzon de metodo, kiun 
gts nun dpi tro uzaŝ : Kiam atitoro uzos en 

presita teksto nova#vorton nenie antaŭe de li viditan, 

Hale, kaj montrbs, en mallonga 
note je la suba parfo de la paĝo, la tradukojn de tiu 
-vorto en ;alaiena.fi" 'tri el la kvin naciaj lingvoj de la 
Fuadamento, kaj, se eble, malgrandan klarigpn pri la 
gusta signifo de tiu vorto. Se la aŭtoro ne konas tiujn 
tradukojn, tiuokaze li ne povas prave elpensi novan 
vorton f ĉar kiu povas determini la vere intemacian 
form on de vorto, se li ne scias almenaŭ kelke da naciaj 

formoj? - : V... • *••' : 

Titm metodon oni devus ankati uzi por la vortaroj, 
•ĉar enkonduki novan vorton, sciigante nur ĝian 
tradukon en unu nacia Iingvo, estas multe pli danĝera 
en vortaro, kid vorto staras tute sola kaj sendependa, 


■ Y • > 




5 1 


^tejŭpialo, kie estas kvntekst** iom klarijranta 
sig^ufon^...■■ 5 . : ; _..;'_ . ; ^ 

Plue, bone estus, ke ia kritiko de la ĵurnalaj artikdloj 
estu farita de Esperantisto nesamnacia dd la atttorb. 
Tin kritiko estus farita ne pri, la observado de la reguloj 
de la lingyo — kio povas esti efektivigata nur de tre 
lerta Esperantisto r— sed nur pri la facila, intemacia 
kompreneldeco. Okazas ofte, ke iu Esperantisto 
enkondukas senatente idiotismojn aŭ formojn deven- 
antajn de la ^rito de sia propra lingvo ^ jmontri iiujn 





paĝo publikigi la kritlkojn, kiiijn ĝi riceviis, kaj la ebla 
diskutado kun la aŭtoroj estus tre interesa. (Se ntir 
estus space !~REt>.) i c ; -. • /. ;rv v r - " ... 

Por doni al vi ekzemplon — diris nia kofespondanto 
— mi sendas at vi tian kritiknn de artjkolo pUblikigita 
en la lastaj nuraeroj de yia jurnalq, kai kiu estas des.pli 
interesa por mi, ke gi. enhavas kelkajn manstam 
esprimojn . 1 Mi certe ne blendes la' aŭtoron» '-diriibtei 

ĝenferale li malbone tpadukis tiujn esprtmojii pifo 1 Ka 
nelerteco. pri la maristaj , aferoj. ; Ahparte mi' : nur 
komprenis tiujn esprimojn, dank’ al la franca 
de la angla teksto, kiu estas farita de la fama verkistp 
Charles Baudelaire, kaj en kiu troviĝas ĝustaj maristaj 
esprimoj. •' ^•-'.. » v x > > * f • ••• • rt•• 

Ni esprimas nian /korap dankon al S-ro Rollet de 1 ’ 
Isle pro liaj kritikoj,. ,kuu . la . plejinulto de kiuj ni 
konsentas; sed ni devas rimarkiĝi, ke la artikdlo 
kritikita tute rie ceos — eĉ en la angla lihgvo “ 
maristan legantaron, sep nur la ĝ-eberalan publlkOnf 
ni kredas, ke la ^etehnika tradukb ner estas, iwaipn 
interesa, de literat,ura vidpunktoi oh-Jqhniky. .tradnko.' 

Niajn respondojn ni postrhetis inter kvadrataj kranipoj. 
—(Red. ) • •• • « = r - r '{■: 1 ! ^ ‘*•' r 


> • 


< . r r 

i , *.r. * ' 


' 4 


• « t - 




I t 


r 


/ 




.{a* ,1 V r 


I 


JSn Id Numero de.Fehruaro 

. ■ # *. . * * • :♦ , • # * ; ' • • • 1 * / • • 

pĝ* ‘ 27 , koL i, lin. 46 : grado de largv. — : Mi proponas 
latitude. - A. latitude, F. latitude, G. Breite, 
S^.-latitnd, /^ latitudine. 

kol. 1 , lasta linio : nuhitt . Kion signifas tiu vorto? 

., [Nubio 4 = lando en Afriko.] 

koL 2 , lin. 23 j ■ naĝis je ankro kun veto; falditaĵ . — 
Nekomprenebla. En la traduko de Ch. Baude- 
/ . / • v,„laii*e ep -franca ,lingyo, mi legis tiun frazon (mi 
iradukas ĝ-ĵn esperante) .. t Ke brigo r tute en hi 
" l " ’ a. maroy hapeis r kun du re/oj en siaj vela?, ... 
afo- A., to try, F. capdyer, . G. beitiegen, 
Sp~ Capear.;- 5 {Sed estas netrans., dum la 

angla .to try , to lay to estas tfansitiva. ] Refo. : A. 

; ris* ,vjReef, Rizo. .[Jam- en la ' 
de Motteau.L : : - ■ 

pĝ, Z&XricevU al si .—Latt la franca 
yXfi traduko oni devus diri ijalprenis .•.;. ■ f 

.^mta&la 4 ta ii&or &e la kresko 4e la* tajdo. 

,, Tio .sigaifa^ ; la jluso : A. flood (tide), .F r flux, 

Tspti'; 2 , ';li*i> ritf rejtuado. Maio de la ftusO : do 
' T * - maifiuso. ■' 'f -X r - - ' - : bt-d 

■ - 2 #ykmVL 2 :> 4k Mj forftuej de la tajdcr.^—Vidu 





in 



•A * 






ci supre. 


» * % f, 


Hi ■ j v V 


kpk lin. 18 i jahtq;. -^ Mj proponas jakto. [Jahto 
: kkceptita en Esp.-Germ. vOrtaro.) ’ 5 \ 

kol. 2, lin 32 i ĥirladaŝ.r~A & ion s%n|fa^; Hu verto ? 
(Kirli = to whirl x F. toŭrbtllonĉr^ G. qt^itien. K^= 

vidti wbe^ei j k. t. * ,, 

■’ -ŬffiLŝŭ 

xM [ mbtttri la peflfkrecon ^ ^ fibitdcdn de %^ 

^-I-'. • c 

; ^ST tdMdnfŭŭ- ^Ŝajnas ; aj" nft.ke y 




oni devus diri V 'evS i a tnapdiHadta parto de Hu Pi 
" roko. /' 

kol. 1, Hn. 41 t skuH&fo. — Mr- proponas ? brigo. 
A. brig, F. brick, < 2 : Brigg, //. brig, 5 p. bergantm. 

[ Kial ? Le ja ekzistas, vidu G.-K. 

vortaro.]; ' # ... . •_, 

pg. 44, kpl. ":2v ‘16 : * flanktfentdj^%n, la franca 

traduko mi legas : largue ; tiu vento i)e ypnas de 

la flanko de la ŝipo, sed kontraŭe de malantaŭe, 

- ' kaj mi ‘ propĉk&ŝ V* large; larg^ 'fF: f lai^uey ' 

G. Raum, Sp. largo, it largo, 4 Ba|das^ ke ; ‘ 4 a‘ 
franca tradukinto ? • erafis ĉi ; tie, AaF angla 
esprimo estas steady ŝide .windy daŭra flaok- 
• venfco.] V '^ _ .• * j; * ■' *: 

f koL 2, lin. 20^ i je ankto.— iVti dims t 

kot 2, lin. 28 : fotpUkiĝis. ^ N^tdniip<«neBlai : 'etyf# 

■ oni devus diri i tordiĝis • afi di/ektigis. " 

, Zamenhof (Pred. IX.;> n* troyas, ; ^ klel b*i* 4 oj 
r. impUkiĝfntaj en kaptilon, ” ; Cu la ankro pe tin? 
Y : . plikiĝ-is kun sia Seno?] , ' '*■ '.'■■■ I 

kol. 2^ lin. 36, ftospetis al nfc : ^ Mi opintas, ke es-ftm 
i pfi> bone diri : ni su&cesis transpa^'>{N^^laiafig^a- 

r.y-: espnmo W '<t*wde shift to. Jr,-- rjr. - ? v,, d^xnx 

:koL 2, lin. 49: Kiam cio estas dirita^. -JA France n)i 
lesras “ tout bipn ednsiddrd,” kiOn om tradtikus s. 
■'*' Ho estante ekzdfnPni'td. H fNe ; ; la angla esprimo 
estas: dĵtef ŭlFip ^add%tnddone.] ! ■ :; ^ 

pĝv 45, kol. i, lin. 9: ekforfluoi Laŭ la franca teksto 
. oni devus diri ' je la momenfo de la kvietaj fluoj. 

, .kol. 2, lin. i f 1, dekstra flanko. — La yor|o deksim ne 
tadgas por la maristoj, ,ĉar ĝi lie sufiĈe estas 
malsama je elekfis la yortpjn; 

ruĝrt pok maidekstra,' kaj wrda por dekstra 5 
H kat tiui «sp#noj estas mternaciaĵ^ ^ar la lump}, 




;•*. 







kiujn vidigas la Ŝipoj,hokte, estas tiel kold%itaj. 
[Ni konsentas; sed ĉu “ verda ’’ esl^s korn- 
prenebla por la ordinara leganto P] 
kol. i, tin. 16 : ni estas frapiiaj de vento. — Lafl la 
franca teksto, out devas diri: niaj veloj estas 
kontraŭe ŝveltgiiaj per ekŝanĝo de vento ... 
kol, i , Up, 21 : n i transdireĥtis la ŝipeton laŭvente. 
— La marista espriipo estas pH mallonga ini lops. 
’A. to luff, F. loffer, G. anluven, Sp. or£ar,. 
It. orzare. 

! ’ * **?* 39 ; faligh. — Mi proponas malhisis. 
A: to norst, F. kisser, G. hissenfSp, izar, Itl issare. 

pĝ. 49, kol. 2, Hn.- 35: {naŭ)dekoble naŭdek-kanona 
fr^gdto. — La franca teksto estus tradukata : ŝipo. 
1 • mm netaksebla nombro da hanonoj [Ne ; ia angla 
esprimo estas-, had we been 10 times a oo-snt 11 

ship .j • ■ - -* • ■ 

Namero de Aprilo :— 

P& ^ 3 ’k°J* 2 > I*™* 44 ' alnaĝintaĵoj : Kial la prefikso 
m [Prave, al ne estafc neCesa.] • \ ' 

Po* 30 : velstarigo'. — Hi proponas : mrdo. 

> ... A* yard, F. verguej^ G. raa, 5 p. verga, It. ree. 

fraduii la anglan raezuron yard - 

39'coloj ? Nek ulnd, nek metro taŭgas.j 


;r.. 


$1 


* 


& 


4 1 v .1 


* !- 


V . r* 4 « 


:: i, 


* 


|f 


• r .* * 4 * 


Aŭtokromio 


! r.: t . • 

v M&°d° por Riveli. la AiUokromajri Platojn 


« • I 


t - 




^ ■*; 1 ^ 


41 Verkita de C H. Verax. 


I ■ v • * • a 

Lsa j firme r Lutntere, el Lyon, Jus publikigis novan 
metodori <por riveii* v la platojn, kiujn ilt • nĉmis 
Ailtoktomajy kaj per kiuj oni ricevas tid admirindain 
kolo rfot ografajoj n. J 


Lns nun, iajn tnalfacilaĵojn 
kiu provis tiujn platojn. La 


Ĉefaj 


(i e ) Operacio 


afijcSi 


antau ec la t ru^a lumo, kaj 4 ciu lasis la operacianton en 

tula, nescip ppi la maniero, l# kiu la bildo riveliĝ-is. 

■ d.um difinita 4 enhpo^ kaj tio sukcesis 

nur kiara la impreso estis nepre -tatiga. (i«) tl,zo de 

rivelt^ano kies kon^isto estis ne^anĝebla,, kaj per kiu 

99 * f ^ukcesis npr;. ,kiani Ja -impreso de ,1a plato. .nepre 

respppdis al ĝia konsisto., , .... . ^V- 

Ia.tak.spde la iippresotempo fariĝis tre malfacila^i; 
muite pli oi en la kutitna . nigrpfptpgrafa^e, en kin 
tamen tiel multaj fotografantoj eraras. i 

• Af Ja suprediritaj. matfacilajoj, oni povas aldoni 

akcidenton, kiu ofte okazas en varma sezono : la 

gelatenp kay la subtavdlo forlasas sian vitran sub- 

pdrtilpn, kaj aperas larĝaj verdaj makuloj, kiuj difektas 
la bildoo. • a. , n ; '' • 

Per la nova metodo konsilita de S-roj Lumi^re, ĉinj 
xotografantoj, kmj kutime ricevas bonajn fotdgrafajoin 
per la ordinaraj procedoj kaj kiuj jam manipiilis orto- 
kf^raatajn pfaiojn impreseblajn de la ruĝa lumo, atnkaŭ 
rieeyoa rapwie bonajn rezultatojn per la Aŭtokromaj 
pUtoj, kaj plezure uzos tinjn Ĝi^ %iuj Hveras kolorain 

bi^oyn tKd ptp rablajn kaj tie! be^ajn. r-^f J 

. ka kon^d de la nnua rivelbano estas nun farota 

? A —Solvafo pirogajla. f4 

^-Akyp,,^ ,.,'ipo cgif, : :: 

o v bisulttp , „ v ... 2 gutoi 

• PirfNŝ^Ha aqujo/. "... 3 * ' 


KV-». 




fs is 


B. —Solvaĵo amoniaka. 


/ « 


Akvo^. 

Anbidra natrja sulfito 
Amoniako 


° R' 




•\4 


* « '4 


4 T a .4 


300 cm 8 

3 


Por prepari la rlv'elbanon, verŝu en la kuvetdn Ĝe lac 


mortiefnto 

■* z^Z 

A 


A 


. i t? ctn 

: -*4 ,v « 


3 


^*M4 . -i 





. Soivaĵo A 

Akvo... . 

. / Soiyajo b 

Miksu per balancado^ 

Aparte, verŝu- en gradigib 
solvaĵo B, por tuta • '4Ŭ }mrta : 

^ 1 rivelado, se necese, 

; La lanfernp dey^, e^ti proyizifa per 
vitro, ad pli bone per io)ioj.de special p^pepp^kiĴun .la.; 
finno Lumi^re norais ViridaM Maskintp la. .de- 

la lanterno per maldiafana kartonfolip, pni 
rivelptan,$»la.to^ ,en 4 rivelbauion, 

komputas la sekundojn pense aŭ per alia ajn ipaa|erp. f | 

Post 20 sekundoj, oni J$yafs la kartpnpn, , oni 
rapide rigardas &u ; 4 bildo a,pera§ s^la p4toi r * ■ J- 

jf u r- 4 a. sekundoj, 

ea la rivelhanon ĝis. la appro de; ;i 1^. yj#iuaj la 

bildo,^ pni aldonas kelkajn. kubajn cenUmetrojo de la 
solvaio B, kiel montra^ tiu ,ĉi tabplo * 4 ? ■ 5 » 

*'■ Oni alddAzs : -t, . 

nenion . 



Apero ^jost : 

22 al 24 sek. 
2» „ 30 

3 1 »» 3S 

30 „ 41 

4 2 »» 48 
49 m 55 

P h ^ ;75 


M 

V 

n 

■M 


♦ 4 « 


r 4 


» r 


• 44 


• 1 


• 44 



❖ * - 


Nur Ĉe ta memento, kiam la ĉefaj linioj de la bildo* 
aperas, oni aldonas la difinitan kvanton da solvato B. 

Kiam la tempo de la rivelado estos pasinta, oni povos; 
ngardi an tail la ruĝa lumo, ĉu la' bildo sufiĉe rirveliĝ-is. 
Tion oni scios kiam en la plej blankaj- nartoj (ombroj) 
de la bildo aperos kelkaj detaloj. Tiuj Ĉi povas estf 
tre raalprecizaj. Hi ne malaperos dum la ; sekvantai 
operacioj; kontraŭe, ili fkriĝoĉ ^ii ^deblaj; ? ' 

La blankaj parloi ne devas g-riziĝi- ĉar pli poste la 
bildo estus tro mAldfensa. * ■ y 

Poste, oni lavas kaj enmetas la platdn Oh la a'cidan 

4 e kalia permangariato, kdj la -kekvanta^ 
operb^aojn pni daŭrigas kiel kutime. " • ^ : 

Riga^dAhte * % platon antaŭ> la rdera lumo Dost 
trempn^ >en% 

oni ne Vualos l 

la bildoo, oni devas kovn-laikirveifee^ perla ^rtc«sa?olio. 

' r ■ Post detruo de la t 

ganata bano, eŝtas necese, s^ Oni ^olĉts malbelpi ’eblan 
malgluifon de la tavok» for d^ % yit^ tren^Jlft^ton v 

post lavado, en solvajo ' de kromd aiuno (afcifek kaj 
kroma duobla sulfato), 5%, dum 

Post la dua rivelado, estas ankaH rekemi^dimfo la via 
kelkajn minutojn kaj sekigi la platon, dAHrigii 

la operaciojn por plidensigd de la bildo. 

Kaj ankaŭ, se la 3 [jan<y €ŝtas 

necese mahrarmigi ilin per glacip. : 



r t 




% 


% 


\ « ’ ^ • V.»' Jg *- 

*** ? 


■ 1 




<t :• : 

; i *. 


... « 

Enigm 






Kalia bromido 



i* 


3 ;, . M> 




4 . ••• 4 




dev^op (phot.) 


'%-*;** 


< • 


* 



* i ® • • • ' 

y- ■ c* JT-. 

Kiamaniere la rano estis 
,_ ‘4.Ce la fundo, li dispeci^s & 

r •. ■***'??*■ \ rv * ’« 



. - -j- vc^ wi :' *** —jfer. 

iiyiri 


. -1- ^s'/. := 

-A ' 







< 


Alilanda Opmiaro. 


El Lumo. Pri La 



rr\ im. Aonjeso de Beaufront- 
Ido, en L' Espdrantiste: “ Cu li pensas, ke per tiu 
konfeso li senkulpigus sin ? Ni dubas. Stan raaskon li 
nun ne malkovras, |p estas jam de longg disŝirita de 
honestaj defendantoj de nia afero ” Ce tiu punkto 
tiia samideano en sia indignego sin esprimas per vortoj 
iom fortaj. Li finas jerie : “ Ni nurmiras, kial ankoraŭ 
4 a francaj esperantistoj permesas al li utiligi la paĝojn 
de ilia organo. Oni bezonas raontri al li la pordon. 
(Vidu sube s Franeujo.] laboronennia esperant- 

ista domo K ne havas.”—-H. Ĥaralambev. 

Franoujo. —Dum la lasta tempo oni baldtis pri la 
renovigo de la Komitato de la Societo Franca por la 
Propaganda de Esperanto. Tiu ĉi . balotado havis 
apartan intereson pro la fortaj penoj de areto da 
malkontentaj reformemuloj elektigi siajn cefojn en la 
Komitaton. Feltĉe, iliaj penoj montriĝis tute vanaj. 
El a,200 voĉdonintoj, rajtante po tri voĉoj, 1,100 
voĉdonis por S-roj Cart, Evrot, Broca, Tarbouriech; 
800 por S-roj Noel, Saquet, Muffang; sed por la tri 
reformistoj, $-oroj Michaux, Bel, Jamin, voĉdonis nur 
400, kaj el tiuj 400, almenati 300 samtempe vocdonis por 
$-ro Cart kaj Jamin, du sinjoroj, kies opimoj pri 
reformoj ŝajne estas tute kontraŭaj ! 

El Lingvo Intemacia . — Oni scias, ke la Dele- 
gacia Komitato elektis “ Konstantan Komision,” 
speciale ,\ por reformi Esperanton aŭ, pll ĝ-uste, 
per ĝin “konstante” reformadi, ĉar la Komisio 
ne nur Esperanton reformas, sed poste la reformojn 
mem kaj poste ankaŭ la reformojn de la reformoj. 
Ekzemple, en la lastaj monatoj, la vorto sinjoro sin- 
sekye fariĝis siro, poste sioro kaj lastatempe sinioro, 
tie! jaluzigante per senĉesaj ŝanĝiĝoj la kompatindajn 
madamo kaj damzelo, kiuj per unu fojo atingis la faman 
“ netransireblan ltmon ” de bonegeco, kaj devas kon- 
teatiĝi nur per tio, ke ill anstatatiis sinjorino kaj 
fraŭlino ; laŭ fariĝjs shn kaj poste segun ; “ aŭtontata 
kongreso ” estis en Oktobro autorizita kaj poste 
autoritatoza; ruĝiĝi fariĝis rubrijar , sed poste mon- 
triĝis, ke re dijar pli proksimiĝas al la “ netransirebla 
limn ” de bonegeco ; vi fari^is vo kaj poste vu; la 
sufikso er unue malaperis kaj poste reaperis kun nova 
sigtiifo de nemetiisto; tiu fariĝis istu, estu, ostu kaj 
poste ilia, elta, olta, sendube multe pli internaciaj ; tiu 
H fariĝis icu, ecu, ocu kaj poste ilea, elca, olca, sendube 
por mbntri, ke u la problemo de lingvo intemacia estas 
scienca problemo, kiu povas ricevi nur unu difinitan 
solvon, preter kiu nenio estas trovebla, kaj vante estas 
supozi pri serio da estontaj reformoj”; la eleganta 
pronomaro mei, tui, ili, eli, oli, nut, irui. Hi, illii, 

elUi, S0': ŝŭhjpgjs en mei, tui, vui, si, ilsi, elsi, 

olsi, njijviijlti, Hit, elii, olii, siii, sendube pro la sama 
motjvo de 14 nur unu difinita solve " kaj por montri, 
kiom alte la beisoneco de Adjuvido superas tiun de 
Esperanto; nun fariĝis nuhk kaj denove nun; nu 
fariĝjs na kaj denove nu; jes fariĝjs si kaj posters, 
sendube ĉar la tro fervoraj komitanoj, en sia tro granda 
fervoreeb, f transsaltis, nerimarkinte, la netransireblan 
limoii de bonegeco kaj devis retume reveni, k. t. p., 

Ppr. tin Fefielopa laborado la . Konstanta Komisio, 
s^ngita de la Deiegacia Komitato, konsistis el S-roj 

Leau kaj de Beaufront, Sed la reformado de Esper- 

eksiĝis el la pre zidanteco de; 


A A AA /. ĴAAvAA 

: .;J^fepJEaudbin : de Courtenay siaflanke 

Belegacjp finis slab rplbn, kk} - nun Sole Id 


. - 





li- • estas ,j fi nfuzis '. : ^S- 

reformado de Esperanto kaj ĝin nomis “ senrajta,”— 

• P. Corret. A A' ■; . A ^j A', 

El L'Etoile r EspSrantiste . — En lingvo, nur vprtaro 
ŝanĝiĝ-as. Gi pliriĉiĝas per vortoj: novaj kiuj 

tradukas ideojn, elpensajojn oovajn. ... La vortoj 
havas propran vivon. Hi naskiĝas, pereas. reyivi^as 
aŭ pli ĝuste ili dormas kaj ree vekiĝas iafoje, 
car la libroj presitaj savas lin el la morto. Sed la gram- 
atiko de ia lingvo ne multe ŝanĝlĝos kaj la morfologio 
ĉiam restos sama. La formoj de la pronomoj; verboj, 
prepozicioj, k. t. p., la reguloj ĝ-eneralaj de ,1a smtaksp 
ne ŝanĝiĝ^as, tiamaniere ke la. lingvo de Racine, 
Molibre, Bossuet estas hodiaŭ moderna kaj komprenata 
de ĉiuj. Oni ne kontraŭmetu al ni la malrapidan form- 
iĝadon de la lingvo franca, la longan ; periodon de 
prilaborado el kiu eli ris la formoj definitivaj. Okazis 
grava fakto, kiun oni devas ĉiam havi antaŭ la okuloj, 
de 1' tempo kiam la presarto multigis la librojn, ĥ 
ĵurnalojn, de I’ tempo kiam la instrueco ĝenerala dis* 
vastiĝis tiamaniere ke ĉiuj homoj hodiaŭ povas le * 
kaj skribi, la lingvo fiksiĝis, preskaŭ neŝanĝebla, 
akiris gradon de stareco gramatika definitiva, tiel ke 
ĉiuj penadpj de plej kleraj scienculoj francaj, kvankam 
ili estas tute pravaj, ne sukcesis kaj eble neniam 
sukcesos korekti iomete I’ ortografion. Oni ripetis al 
ili kaj* prave: Estas tro malfrue. Nun triumfas la 
tradicio. La utilo tre malgranda, kiun alportus kelkaj 
korektoj plej konformaj al la logiko, ne sufiĉus por 
pravigila renversegon de kutimoj enradikiĝintaj, La 
opinio ĝenerala kontratistaras, ne permesas. ■, Kaj 
tamen la afero estas nur pri kelkaj literoj forĵetindaj ! 
Per kia ribelo, per kia nevenkebla protest© estus 
akceptita la propono modifi la regulojo, la formojn mem 
de la gramatiko!—A jno. 

El Paris Esperanto : — ; 

En la numero Maja de sia gazeto, S-ro de Beaufront 
fine konfesas, kion ni jam suspektis de longe, nome, 
ke li estas Ido. ’ 

Por ni francaj Esperantistoj la jenaj demandoj estas 
nun gravaj : ■ . >v;A 

1- e Cu iam S-ro de Beaufront konigis al AD-ro 
Zamenhof, konfidencie ati ne, ke li opinias, ke reformoj 
estas necesaj en Esperanto ? 

2- e Kiam D-ro Zamenhof proponis al S-ro de 
Beaufront, ke li estu la oficiala advokato de Esperanto 
antati la Delegacio, kaj ke li defendu nian senŝanĝan 
Hngvon, ĉu, akceptante tiun gravan rolon, S-ro de 
Beaufront sciigis al D-ro Zamenhof, ke li samtempe 
fatsos prezenti no van lingvon, kies atitoro li estas ? 

' v Por ricevi certan respdndon al tiuj demandoj, m* 
skribis al nia Majstro. Jen lia respond© : 


k. . 




Varsovio, la 27-an de Junto, z^a8^ : 
Kara sinjoro! ■ ...... : f.\ 

Al via demando, cu mi ion sciis pri la intencoj de S-nf 
de Beaufront, mi devas respondi al vi jenon 

En la daŭro de nia tufa longa konateco S-ro de Beau** 
front neniam ne sole ion skribisal mi, sed e& neniam far is 
al mi ian eĉ plej malgrandan aludon pri tio, ke li dezirus 
vidi en Esperanto ian ŝanĝon, Kiam mi en plena ikon-- 
' fido elektis lin kiel advokaton, kiu devus defendi antaŭ ■’ 
la Delegacio (kies veran esencon mi ankoraŬ ne konis), la 
ĝisnunan Esperanton kaj klarigi la kaŭzofn v pm kitty ni 
Han reformadon trovas danĝerega, H vohmte Hon 
akceptis kaj eiper unu vorteto ne Lasts min supozi, kiajn 
intencojn li havas. ' Via, ' ; 

A’A';V ;! L, L. -ZAMENHOF, ■ 

Komentario ia Ŝajnas al mi vere ne necesa. A v t 

v. Carlo -Booklet. 

El Ld Suno Hispana, No. 54'i-^ j1 :A^A ' j V: 

oj de la hngvo de Ido %aj de la 
ia decide dtris, eĉ ripetis, ke ta esperaiitietaj 
kiuj «e va:steApritraktis tiim aferoh afi tute 














silenUs prt m, agis kiel la struto antaŭ minacanta 
danĝ-ero. La koraparo estus malĝusta, se eĉ m estus 
strutoj, ĉar antaŭ ni staras nenia danĝero. Cetere, ĉar 
hodiaŭ diversaj kaŭzoj devigas nin parol i pri tio, klare 
kaj vaste ni diros nian opinion. 

‘ 4 La Suno Hisp&na naskiĝis por propagandi la 
zamenhofan lingvon en la hispane-parolantaj landoj. 
Esperanto, do, naskis nian modestan gazeton, kiu 
neniam celis elekti, krei , nek kritiki lingvon intemaciau, 
kaj neniu povas trudi al ĝi la pritraktotajn temojn. 
Dum ĝia vivo, publikiĝ-is kelkaj lingvoj nomantaj sin 
intemaciaj, kiuj nek ĝojigis nek tremigis nin *, ni simple 
silentis aŭ nur publikigis kelklinian noteton. Pli 
ankoraŭ ; antati unu jaro, apud nia redakcio, en la 
Grupo Valencia, okazis ridiga skismo. Ia esperantisto 
farigis varraa defendanto de Panroman. S-ro Molenaar 
povis pensi pri granda aro da panromanistoj, kaj la 
elmontra fenestro de Valencia librovendejo pleniĝis de 
panromanaj gramatikoj. Ni donis al tia afero nenian 
gravecon, kaj lad la araba proverbo ni sidiĝis ĉe la 
pordo de nia budo por vidi la kadavron de nia malamiko 
pasantan . Kaj tiel estis ; la skismo ne sukcesis kaj sen 
nenia peno ni daŭrigis la esperantan propagandon. La 
unika ribelinto revenis en la esperantistaron. 

“Tielni agis ĝis nun pri la novaj proiektoj de Ido, 
Antido, Delegacio kaj ceteraj. Kial ni estas devigataj 
paroli pri ili, se ni nur estas fervoraj partianoj de 
Esperanto, de la vera Esperanto, de tiu, kiun D-ro 
Zamenhof klarigas en sia Fundamento ? 

“ La Delegacia Komitato sonĝis ; ĝi sonĝis, 
ke ĉiuj esperantistoj, ke ĉiuj gazetoj esperantistaj 
fervore akceptos ĝian lingvo - miksajon; sed kiel 
diris hispana dramaŭtoro la sonĝoj estas sonĝoj. 
Sendube estus tre agrable elpensi lingvon kaj tuj de 
ĝia naskiĝ-o kalkuli milojn da partianoj kaj dekojn da 
gazetoj; sed ĉu oni atingas la gloron tiel facile ? Ne, 
kaj tiun respondon povas legi la Delegacia Komitato : en 
gazetoj kaj leteroj esperantistaj. Cetere la Delegacia 
Komitato reprezentis centojn da diversnaciaj societoj 
kaj akademioj ; ni esperas ke ĝia. decide, pli bone gia 
elpensoy estos tuj akceptita de tiuj societoj kaj akademioj, 
kiuj nun jam devus uzi la proponitan solvon ; ĝ-is nun 
tio ne okazis ; nenia societo aŭ akademio decidis interri- 
latiĝi kun la aliaj per tia elpensaĵo, kaj ni vidas ke la 
Delegacia Komitato forgesas akceptigi sian decidon al 
siaj elektintoj kaj sin dediĉas al tute alia afero ; tio 
estas, semi malpacon en la esperantistaro. Dio mia 1 
kian malbonaĵon ni faris al tiuj respektindaj komitatanoj, 
por ke ili sin venĝu tiamaniere ! 

“ En Hispanujo ĉiuj partianoj de lingvo internaciaj 
almenaŭ ĉiuj konantaj la ekziston de Esperanto, estas 
esperantistoj. For de ni estas nur skeptikuloj kaj mal- 
amikoj, kaj kion ili dirus, se ni — supoze — akceptus 
ŝanĝpjnen nia lingvo? Ni perdus ilin por ĉiam, ĉar ni 
metus en iliajn manojn fortan kontraŭan argumenton. 

‘ Kiel bone ni agis ne ellernante Esperanton ; nun nia 
laboro estus tute perdita. Kiu certigas al ni — ili 
daŭrigus ~~ ke al tiu nova lingvo ne okazps la samo, 
kiel al primitiva Esperanto? Hieraŭ Delegacio de 
kelkaj societoj kaj akademioj sciencaj trudis diversajn 
Ŝanĝojn iaŬ personaj preferoj dela A komitatanoj. Eble 
morgaŭ Delegacio de Komercaj Ĉambroj truefos aliajn 
(pli-malpli logikajn laŭ plaĉo de novaj komitatanoj). 
Kiam ni diris ke ni lernos Esperanton kiam ĉiuj ĝin scios, 
vi mokis nin, sed nun vi pravigas nian diron, car kiam 
6iuj scios Esperanton, tiam ni estos certaj, ke ĝi ne 
Ŝanĝiĝos. ’ Kion ni respondus al tio? 

“ S-ro de Beaufront vizitis du hispanajn urbojn, al 
kiuj li estis invitita antaŭ ; ol li sin montris publike 
reformemulo. En San Sebastidn kaj Tolosa li estis kore 
akceptita de niaj tieaj fervoraj . 

li toastis, sed U konvinkiĝfi s ke la vorto reformo estas 

malpermesa^^ 

“ Zasta htrro v Klara oni kompostas. tiun ĉi numerqp ni 

ricevas la majan numeron de L' Espdrdntisie, En ĝi S-ro ; 


de Beaufront forlasas la pselidonimoa kaj deklaras, ke Ido 
estas li mem. Ni bedaŭras el nia tutakoro, ke persono, 
kiu elvekis ĉe la bispanoj-tiel vivajn 
finis tiel malbone sian esperantistan vivadon. • 

“Nun ni esperas, ke S-ro de Beaufront, foririnte el 

la esperantistaro, lasos en plena paco siajn antaŭajn 
kunlaborantojn. En la mondo estas multaj neesperant- 
istoj, inter kiuj li povos propagandi sian lingvon. ’ ~ 

R. Duyos. j 

• * ** . ••**••* . • * 

Japanujo. El Japana Esperantistoj No. 4, 1908 
“Esperantisto estas la personoj . kiu uzas nian 
Esperanton, sed ne aiian. Se oni aprobas alian 
Esperanton, pli vere ne Esperantan, ilin nij ne nomus 
plu Esperantisto... 

“ Kian ajn rezultaton la Delegacio prezentos, aŭ kia 
ajn nova lingvo sub la nomo de reformita naskiĝos, 
Esperanto restos Esperanto, kaj Esperantisto ĉiam 
Esperantisto. Se Esperanto pereus — kvankam tute 
neeble — tiam ankaŭ perdiĝ^us Esperantisto, ĉar ne 
povas ekzisti eĉ unu Esperantisto, kiu ne uzas 
Esperanton... ''.v,-..- 

“ Ni aliĝ-is al la Deklaracio de V gazetistoj, ĉar ni 
estas Esperantistoj, kiuj uzas Esperanton de D-ro 
Zamenhof kaj fidele obeas al la Fundamento. La 
kaŭzo estas tre klara kaj simpla. Cu la Deklaracio 
estas la minaco de bojkoto, ĉu ĝi havas la ŝajnon de 
‘ trust ’ de aferistoj, kiel opinias la Belgd Sonorilo t tio 
ne koncernas al la motivo de nia aliĝo. Se ni estus 
eldonistoj, kaj ricevus eĉ la plej malgrandan profiton 
per Esperanto (ni uzas tie ci la frazon de la sama 
furnalo) tiam ni estus minacataj de ia bojkoto, kaj 
opinius necese, ke ni partoprenu al tiu aŭ alia ' trust, ’ 
Sed la fakto sufiĉe montras : se ni volus ricevi ian 
materialan profiton per la ‘ trust ’ de Y gazetistoj,. ni 
jam en la komenco estus ĉesintaj nian aferon, Ĉar ni 
malgajnis kaj ĉiam malgajnadas sufiĉe grandan sumon 
da tempo kaj mono por nia propaganda afero. ’’ ; '" ' 

Poll!jo.—En Pola Esperantistoj en artikolo titdlit^ 
“ El la Historio de Reformoj,” S-ro A. BE GRABGteskj 
skribas “ La Esperantistoj de la unua. 'bpreb'' kiel 
ankaŭ tiuj novaj samideanoj, kiuj studis'i0M : ji|,'';idudek<- 
jaran historion de Esperanto, scias, kief malfacila estis 
la komenca propaganda laboro por nia aferd,,, '.’%£& 
sensukcesa batalado malpaciencigis kelkajn el la plej 
fervoraj propagandistoj kaj ili komenqiS kulpigi Esper¬ 
anton mem kaj konvinki sin, ke la jiiondo ne votaS 
alpreni Esperanton, ĉar ĝi ne estas ankorati perfekta 
kaj ke oni devas ĝin antaŭ ĉio pliperfektigi. Sed 
kiamaniere ? La genieco de la tuta lconstruO estis 
evidenta kaj neatakebla, sed oni trovis, ke kelkaj 
detaloj malplaĉas al tiu aŭ alia ; oni do opiniis, ke oni 
devas ŝanĝi tiujn detalojn, ĉar ili malhelpas la rapidan 
disvasligon de la lingvo internacia. La reformistoj 
komencis do pripensi la plpj diversajn reformajn pro- 
jekiojn, ĉiu laŭ sia plaĉo. Oiu- 

pretan reforman projekton kaj por ĝ-i unu adeptbn, t.e. 
sin mem ; la aliaj volis ĉiu ion alian. Mi mem, farigliile; 
ano do reformoj, studis la kpittpaia-n^ 
romanan el verkoj de 

intencis Jtpansformi'ieb ‘ - '■jpijS.!'.- 

naturan, romane homogenan kaj A por la insfruitaj lfpgv- 
istoj senpere kompreneblan. Cu la lingvo ricevis la 
deziiitajn kvalitojn mi ne-, 
por. unu momento Ia kqnspipn, 
ip|l|faclle ellemebla por homoj 
Vidahte, ko Huj-eblaj referWj ’ 

fpriasis ia |>^pagandon ĝis fa 'tempP^kiaM.-; ; 
grapdayerkp Llng ; yP;DniyerSal^V ; ;;’ : :|^; 

Prof. Coŭturat kaj Leau iŭin finp kohvinkis, ke maL' 
graŭ ĉiuj kontraŭairoj Esperanto prezentas 
veran solvon de lingyo - internacia. ?v" : Bd.ldal|' ,|k>st^ r 

montrig-is,' ke Esperanto ttk., .Pstia, k|cevin^lg||;. 

subtenon : de la fkanca scienoularp,; rkpide 
abtaJŭjujlpĵii,^ kaj gajdis ĉeUtniilpjn: dk ĉmfiaoiaj adep®f 1 



kiuj sen iaj malhelpoj ĝin uzas por btiŝa kaj skriba mter- 

f^^pe^anto fariĝis sekve lingvo viva, kiu povas dis- 
volviĝi nur tiel, kiel la ceteraj lingvoj vivantaj, kaj 
samtempe ĉiu diskutado pH sistemaj ŝanĝoj fariĝis tiel 
same sencela kaj sen senca, kiel estas propono enkon- 
duki sistemajn ŝanĝojn en lingvon anglan, francan aŭ 
polan.’* •' • • •• v V - 

• * • , • * • / * . * • • • • 

To the Editor of The British Esperantist. 

s • \ ■ 

SIR,—Emulating the example of the reformers of 
Esperanto, the Delegation for the Adoption of Reformed 
English is about to issue its official report at Tooley- 
street, in the town of Holancomer, New Zealand. 

The Delegation desires to express its obligations to 
the inventors of Ido, whose ideas and suggestions have 
been extensively utilised. 

The improvements decided upon by the Delegation 

are expected to be adopted throughout the English- 

speaking world simultaneously with the general adoption 
of Ido. •• ' 

The following example will indicate the principal 
changes ordered by the Delegation 


Primitive English, 

A fiasco awaits us. 

It has been decided by 
us to make those necessary 
changes in our language 
which may be expected to 
render it acceptable to the 
wishes of reformers, and 
more conformable to the 

principles of simplici ty. 

will be evident to all 
lovers of change that Idaco 
is as much superior to 
English as Ido is to 
Esperanto, but as all those 
conservatives whom we 

oppose are certain that 
our innovation is sheer 
idiocy, we beg them not 
to alarm themselves, for if 
our idea really is idiotic it 
will not succeed. 

Idaco, 






Reformed English 

( Idaĉo ), 

A fiasco expects we. 

Ol hasez been decided 
by we to makar thoi 
necessaryoni changi in 
wea language which 
mayez bar expected to 
rendar ol acceptabla to 
the wishi di reformer!, ed 
more conformablonato the 
principli di simplicityoron. 

Ol will bar evidenta to 
omna loveri di changi that 
Idaco isez, as muche 
superiora to English as 
Ido isez to Esperanto, but 
as omna thoi conservativi 
who we opposez • are 
certaina that wea innova- 
tionoron is sheera 
idiocyoron, we bege z 
they note to alarmar they 
selvi, for if wea idea 
realle isez idiotica ol 
willez note succeedar. ; 

Idaco. 

J. L. Field, New Zealand. 


Miaj “ Esperantaj Semajnoj.” 

Ageme preparanta m i an aŭtunan programon mi jus 
memoras, ke estos eble konsilinde ekzameni la situacion 
laŭ v|dpunkto de la pasinta jaro, antaŭ ol komenci 
novan jaron. 

Mi fans raporton pri la unua dudeko da “ Semajnoi ” 
en la Januara kajero de niaĵurnalo ; de Januaro ĝis la 
finp de^ Majo mi faris alian dekkvaron ; kelkses 
semajnopi mi perdis pro festa tempo kaj la gripo. La 
Ipkoj vizifitaj estas Sunderland (dufojojn), Carlisle, 

Swindon, Halifax, Wrexham ,* Rhos, Hebden 
Bridge, Brighouse, Huddersfield, Todmorden, Chester, 
kaj New'castle (duan fojon). La aŭdantaro estis entute 
phmalgranda ol antahe, ĉar mi ĉesigis la senpagan 
eiiiron. La utilo estas, ke tiuj, venas por atiskuiti la 
enkondukan paroladon,estas seripzaj interesuloj ; 
sekve, la proporcio de la lernantoj estas nature pli 
gl^pdn* :; Mi .estas felica ; konstati, ke la entuziasmo 


multe priparolas la aferpn., Grupoj preskaŭ mortintaj 
revekigis kaj iiovaj stariĝis en dek loko), aliaj plifortiĝis. 
Mi mem ĝuas la la boron pro la afero, ec kiam la kondiĉoj 
estas iom malkuraĝaj, kiel okazis kelkafoje. Sed^la 
plej kuraĝiga estis mia klopodado en la graflando York. 
Tion mi klarigas interalie per la fakto, ke mi tie 
laboradis dum pluaj semajnoj en la sama regiono kaj 
tiel ricevis pli da rekompenco el la elspezoj financa] 
kaj energiaj. Tiun sistemon mi de nun sekvos, kaj 
tiel evitos plej eble la longajn kaj oftajn vojaĝojn. 
Finance ankaŭ la lasta duonjaro estis pli kontentiga ol 
la unua, kvankam la “Semajnoj” ankorati ne alportis 
monan profiton. Sed la rezultato plibonigas kaj mi 
esperas, ke mi baldad reakiros la malgajnojn pasintajn. 

Kia domaĝo, ke tiu propagando estas tiom multe- 
kosta! Ciu “Semajno” kostas meznombre 8 ĝis 
io funtojn, spite ĉiuj Ŝparaĵoj, kaj kajkulinte nenion por 
mia laboro ; por bonege organizi la aferon oni bezonas 
centran komitaton, kiu farus la tutan organ i zanko res- 
pondon kaj klopodon, kaj tiu komitato bezortus mon- 
rimedojn, almgnati 2-3 cent funtojn ĉiujare. Tram mi 
ne perdus liom da tempo pro antadaj aranĝoj kaj tiom 
da okazoj por grandega propagando. Fidante je la 
kuraĝigaj kaj flatemaj vortoj de multaj samideanoj mi 
faris ĝeneralan alvokon al la brita Esperantistaro por 
ke ili mone subtenu mian klopodon. La respondoj ne 
estis tre kuraĝigaj, kaj sen la helpo de miaj amikoj kaj 
novevarbitoj, kiujn mi fervore petegis, mi ne estus 
povinta datirigi la bataladon ĝis nun. 

En la Januara jurnalo mi aludis la ricevon de £$i 4s. 
De tiu tempo mi ricevis la sekvantajn sumojn :— 


J. Blaikie, M.A. 1 

D-ro R. T. Alexander.. 2 


£ s. d. 


£ s. d. 

Du sinjorinoj, Bath o 10 6 
D-ro R. J. Alexander.. 200 De la propaganda kaso, 

C. R. S. xo o o per S-ro H. B. Mudie 26 o 0 

Kolonelo Gale. 2 o o De la Edinburgh Grupo 270 

F-ino Staveley. 1 o o De la Bradforaa Grupo o 18 o 

F-ino Peckover. 10 o o C. Bicknell............ 5 o o 

A. Burkhardt . ..200 — — 

Felix Moseheles . 100 64 17 0 

D-ro Harrison. 1 1 o 

AI kiu oni devas aldont £30 ricevitaj prunte, kaj 
ĉirkaŭ ^100, kiujn mi ankoraŭ ŝuldas. La: gesam- 
ide-moj vidas do, ke mi ne ankorati riĉiĝis, sed multe 
male ; mi bezonos tre sukcesan jaron por regajni la 
efektivajn perdojn de la unua jaro. Tial, dankante al 
la helpintoj, mi daŭrigos esperi al mona helpo"de tiuj, 
kiuj aprobas mian laboron kaj opinias, ke ĝ'! devus esti 
daŭrigata. Iam mi kredis, ke la somera laboro en la 
Insulo de Man helpos egaligi la koatojn en miaj 
kalkuloj. Sed, ho ve ! la skeptikuloj estas ciam pravaj. 
La libertempuloj en Douglas ne araase preferas — kiel 
iii devus — miajn lecionojn al la Pierrots l Tamen tiuj, 
kiuj ja venis, diras ke la unuaj estas preferindaj ! 

- Tiuj grupoj aŭ individuoj, kiuj deziras, ke mi vizitu 
ilian regionon, bonvolu skribi antaŭ la fino de Atigusto, 
Mia adreso estas gis tiam ; Westlake’s Sea Level Hotel 
Douglas. 

Jam mi korespondas pri propaganda monato en la 
ĉirkaŭaĵo de (1) Leeds, (2) Cardiff kaj Nelson. 

A. Christen. 

• * ^ * . -• • 

Ambl68id8.—Mr. S. R. Marshall is conducting an 
Esperanto class in connection with the Ambleside 
Summer Course held annually under the direction of 
Mr. Jos. Phillips. , 

Postaj Cekoj. 

Ni scii^as ei la Daily News , ke fariĝ-is interkonsento 
inter la Svisa Registara Poŝto kaj la Londona oficejo 
de la Svisa Bankunuiĝo, kun la celo, apliki al interrilatoj 
inter Svisujo kaj Londono la sistemon de poŜtaj ĉekoj 
jain uzatan en Svisujo, Detakyn sciigojn pri^ 6* ^tiu 
aranĝo, kiu ekfunkmis la ian de Junio, oni povas rieevi ĉe 
la Svisa “ Bankverein,” 47 Lothbury. E,C. 




- 














V- '• •• -f 


cSPOfO (Aprilo).—‘‘ Tutmonda Politiko,” de Dr, Otto 
Hernie am Rhyn, esperan tigita de V. L—o, estas tre 
interesa artikolo pri la senĉesaj ŝanĝoj, kiuj konstante 
okazadas sur nia terglobo. Cio fiuadas ! “ Popoloj 

puias sur popolojn kun inrterna deziro pligrandigi, per 
ilia malprofito, sian influon kaj potencon.” Ni esperu, 
ke la disvastigo de Esperanto sanĝos ĉion ĉi, kaj, ke 
baldati venos la tempo, ktam la mondo estos kvazati 
unu unuigjta ŝtataro ! La aŭtoro montras la ŝanĝojn 
en la politika vivo dum la XlXa centjaro, La artikolo 
estas. ilustrita per kelkaj lertaj skizoj simbolantaj la 
nunajn ŝajnajn deziregojn de diversaj nacioj. “ Vekiĝu, 
la Esperantistoj, ĝis ankoraŭ ne estas malfrue ! ” En 
tiu ĉi bonega artikolo la verkinto, S-ro RadiŜ, diras, ke 
la simpla lernado de Esperanto ne sufiĈas por kunigi 
ĉiujn popolojn en unu fratran familion, sed, ke ni devas 
ankati laboradi por la klerigo de la amasoj, altigi la 
niyelon de ilia intelekta disvolviĝ-o, Instrui ilin pensi, 
kaj del pretigi noblan fundamenton, kiŭ kun danko 
akceptos la grandan ideon de Esperantismo. Tiaj 
Esperantistoj' neniam defalos de nia afero. Aliaj 
interesaj arttkoloj estas “ Pri la Virina Rajtegaleco,” 
“ Celo de la Vivo,” k.t.p.—G. C. 

Japan a Esperantisto (Aprilo).—En la malferma 
artikolo, “ Nur Unu Esperanto ! ”, la redaktoro skribas, 
ke ŝajnas tre strange paroli pri Zamenhofa Esperanto, 
Esperanto de Ido, Delegacia Esperanto, k.t,p, Ciu 
povas krei intemacian lingvon lati sia povo kaj ĝin uzi 
kaj propaganda Neniu tion malpermesos, nek mal- 
helpos. “ Ni nur malestimas tiujn, kiuj, prenante sur 
sin la maskon de Esperantisto, malhelpas al ni kaj 
enkondukas malpacon inter ni per falsaĵo, kiun ili 
nomas Esperanto. Japana proverbo diras : ‘ Sur la 
ĉielo staras nur unu suno ; en la lando ne regas du 
reĝoj samtempe ! ’ ” Daŭrigo de “ Uraŝima Taro, Juna 
Fiskaptisto,” malnova japana rakonto, bone tradukita 
de Cif Toŝio. Ni ^ojas vidi, ke la anoj de la Japana 
Esperanfista Asocio jam atingis ĝts 838.—G. C. 

U Du stoloj (Majo). Oficiala organo de la Ĉila 
Esperantista Asocio. Nova 28-paĝ’a gazeto. Admin- 
istracio; Camilla 728, San tiago-Ch He. Jara abono 
Sm. 2.—Ni ĝoje aklamas tiun ĉi novnaskitan gazeton 
kaj esperas, ke ĝi havos longan kaj prosperan vivon. 
Oi estas bale presita sur bona papero en la hispana 
kaj Esperanta lingvoj, kaj ĝia programme estas (i®) pro- 
pagando de la lingvo Esperanto en Cilujo; (z e ) dis- 
konigado de nia lando inter aiilandaj Esperantistoj. La 
redaktoro diras, ke Esperantistoj en Cilujo firrae 
defendos, je kiu ajn prezo, la Fundamenton , kaj, ke ili 
estos fidelaj gardantoj de la lingvo, kiun kreis D-ro 
Zamenhof. Estas tre kontentige atidi, ke la en- 
tuziasmo por Esperanto en Cilujo datas precipe de la 
granda sukceso atingita per la Esperanta Kongreso en 
Cambridge. Ni esperas, ke la venonta Kongreso en 
Dresden© portos similajn bonajn rezultatojn al aliaj 
landoj. —G. C. 

Internaoia Soienoa Ravuo (Julio).—Sekvo de “ Nova 
Teorio Geometria pri la Movo de la Korpoj en Spaco,” 
kun klarigaj ilustraĵoj, de Marcel Finot; datirigo de 
“ La Sabina Bieno de A Q. Horacio,” de D-ro G. Sellin ; 
‘‘ Pri la Internaciaj Cekoj.” kun fotografaĵo de A ĉeko 
internacia eldonita de nia bonkonata samiaeano Cefeĉ 
en Ltsbono, pagebla en Londono kaj sendita Berlinon 
al la Imperia Patentoficejo, kiu akpeptis ĝin. La ĉeko 
estas skribifca tute en Esperanto, escepte, ke la valoro 
de la. citataj spesmiloj estas cifere donita per anglaj 
.funtoj, ŝilii^oj kaj pencoj. Se la ĉeko estus pagebla 
en alia lando la spesmila valoro devus esti montrita per 

if ; .' ; f ■_ l--.- : .:L- 

U Ravuo^ (Julio). -r-Nt ĝ-pjas yidj, ke D-ro Zamenhof 
dotias al ankoraŭ unu tradukon de sia factla tslumo. 
Tiun ĉi fojon estas el la franca lingvo, “ Getwgo 


Dandinji ati, La Konfuzita Edzo,” komedio de 
Ni nun :feavas ; tradukpjn:’ Majstrb:ei 
la plej eminentaj verkistoj, ' geiasiiiia,' 

rusa. En tiu 61 numero ni trovas portretojn de F raŭlino 
Hedwlp: Reicber kaj S-ro Emanuel Reicber, la eminentaj 
aktoroj, kiuj ludos la rolojn de Iftgenio kaj Toas en Ja 

“ Ifigenio en TaŬrido,” te la Dresdena Kongreso; 
Ni forte rekomendas al niaj legantoj, ke ili tralegu tiun 
ĉi belan dramon de Goethe, kiu estas tiel lerte tradukita 
de nia Majstro. S-ro C. Bourlet, la direktoro de 
La Revuoy vizitis S-ron Reicher en Berlino la 2oan de 
Majo, kaj ni citas keike da tre interesaj rimarkoj faritaj 
de S-ro Reicher en la dattro de la interparoiado. 
demando de S-ro Bourlet, ĉu oni permesas, ke li parolu 
esperante, S-ro Reicher respo idis : “ Certe, eerie 1 
Apenaŭ de unu semajno mi povis komenci la lernadon ; 
sed Esperanto estas tiel facila, ke mi jam tute vin koni.- 
prenas.” Pri siaj aktoroj, S-ro Reicher dirts : “ Mi 
postulas, ke ili sciu la lingvon, ke ilia elparolo , estu 
perfekta, ke ili piene komprenu sian rofon, 
por ke la prezentado estu bonega. Mi firrae esperas, 
ke tiu prezentado ne estos la sola; se ĝ\ sukcesas* mi 
ĝ-in ripetos . . . ; eble mi organizos k>n en Aachen.” 

Rilate al aliaj artoj korapare kun la draraarto, li diris : 

“ Ciuj artoj, att preskaŭ ĉiuj, estas kvazati intemaeiaj t 
la pentro, la skulpto,. la gravuro, la muziko, eĉ la 
literaturo dank’ al tradukoj, estas internaciaj ; nur la 
dramarto estas severe enkatenita en la naciaj limoj. La 
agkampo de aktoro estas tiel 
kampo de lia lingvo. Kia ii<^p^r£Skia' 
gajno por la teatro, se iam fondiĝos la ‘internacia 
teatro,’ kies publiko estos Id Mondo 1 '■[ An^taŬ kihtn 
ekzistis Esperanto, tio estis nur 
bela sonĝo efektiviĝos, kaj mi per ĉiuj hiiaj fottnj 
penados por ĝ-in realigi.” Ni kdregd' ;s re^$aa':Muri; 
grandan ideon. S-ro Reicher diras, ke en tiu ĉi affero 
b ne ce'as ian monan profiton, ^ kaj ke li nor revas pri 
bela okazo por tatige fini sian jam longan kaj plenig^tan 
karieron. Ni sincere esperas, ke li plenumos sian 
grandan ideon, kaj ke la bela^^ krbna,do 46 
vivo estos la fondo kaj starigo de interha.dia> 
komprenata dramarto. En la alia enhavo ^ trdviĝua 
“ Morto de Tiberio,” de Geibel, tradukita de Otto 
Liesche; “ Gilliatt kaj Pulpo ” (kial ne polipo?) y e! 
“ Les Travailleurs de la Mer ” de Victor Hugo, 
tradukita de Henri Ragot; ‘‘Al Dresden^'’ de Carlo 
Bourlet; “La Rozoi Eloradis,” versajo esperantigtta 
de Leopold Elb. En la Felietono estas tre intere;a 
lfetero de Edmond Privat, kiu diras : “ Usono havas jam 
mirindan fortan movadon esperantistan. Tra la tuta 
lando, en urboj kaj urbetoj, eĉ kie -neniu povus suspekti, 
fondiĝis grupetoj.”—G. C. 

The Australian Esperantist Monthly, 3d. Pub¬ 
lished by the Benalla Esperanto Club , Bridge-street , 
Benalla , Victoria.— It is the uniyeii$al Ĝ3f#0rience of 
propagandists that very much greater progress pan 
be made in countries where there is a central Esperanto 
gazette to stimulate and guide propaganda, and to 
keep isolated workers in touch with the general pro¬ 
gress of the movement, than in ^.places 
gazette : exists. We are, ; ^pr^fere^yĉi^'^kfcd;|b 
Australian- samideahqf now 

in the Shape of “ The Australian Esperantist^ a ihOnMi^ 

journal: devoted to the intef^ts'pf VĴ: 

the journal 1 at ^ -present, cotisists ofvphfy 

contains much interesting matter ana several useful 

passages from good Esperanto authors, Intended 

ipodets of style. We ape;"plea 0 edf 

publishers have procured the special acCenttrd-fOtfers. 

The editor ; invites- subscriptions. Contributionsj 

suggestions from all ' who -- desire • the' ^advahcemeht' - : : if 


Our 


L ! lii 



• 7 ^ * • \ 


Pj 

de 


EsperanthtOf p^thp. ,dp 

J ' ; .Kosstanta ^:KCmitatOfsMe' SM 






Jara abono: 5 ftetnkoj (2 Sin.) ; unu 
entimoj C20 Sd.). I Redakcio kaj Admin- 


numero : 50 centimoj jzo Kedakcio kaj Admin- 

istracio 5 51, rue de Clichy, Parizo.—Estas sendube 
neniu propagandist©, neniu paroladisto, neniu rekrut- 
varbema samideano, kiu ne siatempe bedahris, ke line 
posedas iun fibreton aŭ gazeto n, en kiu li havas tuj sub 
la okuloj la plej lastajn faktojn kaj statistikojn pri la 
Esperanta movado, kiujn li povas elmontri kiel nerefut- 
eblajn konvinkilojn al sinjoroj la skeptikuioj. Jam de 
longe, nia Majstro mem esprimis la deziron, “ke la 
Esperantistaro posedu oficialan informilon, kiu havigu 
al ciuj propagfandistoj - certajn sciigojn pri la progresoj 
de nia movado. ” Ankah, ĉar ŝajnadis ekzisti en la 
Esperantistaro iom da dubo kaj nescio pri tio, kion 
faras la Lingva Komitato, dezirinde estis, ke la 
Komitato disponu periodan organon, por diskonigi 
siajn farojn kaj decidojn, anstatah esti devigata sin 
turni at la publiko per neregule aperantaj folioj ah 
broŝuroj. 

Tiun mankon plenigas de nun la Oficiala Gazeto, 
provizore eldonata de la Centra Oficejo, kun aprobo 
de D~ro Zamenhof, de S-ro Boirac kaj de la Konstanta 
Komitato de la Kongresoj, ĝis la momento, kiam la 
fondo de speciala organizo povos fari gin definitiva. 
La utilecon de la nova gazeto oni plej bone komprenos, 
legante la titolojn de giaj diversaj fakoj, al kiuj aldon- 
iĝos aliaj lah bezono. La oficiala parto enhavos sciigojn 
pri: Komunikoj de D-ro Zamenhof; Lingva Komitato ; 
Konstanta Komitato de la Kongresoj. La neoficiala 
parto enhavos sciigojn aŭ statistikojn pri: Centra 
Oficejo; Societoj ; Konsuloj kaj Esperanto-Oficejoj ; 
Registaroj kaj Publikaj Institucioj ; Diversaj Pro- 
greseroj 5 Gazetoj kaj Literaturo. 

Oni do vidas, per tiu programo, ke la Oficiala Gazeto 
intencas prezentadi al la propagandistoj tre diversajn 
kaj utilajn materialojn, kiuj alie estus kolekteblaj nur 
kun granda peno. La naciaj gazetoj, kvankam ili pri 
la movado en siaj respektivaj landoj donas plenajn kaj 
precizajn sciigojn, pri la intemacia movado povas pro 
manko de loko ah pro maifacileco de &olektado raporti 
nur tre resume. El tio rezultas, ke kiu volas ricevi 
konstantan kaj plenan informadon pri nia movado, devas 
nuntempe aboni ĉiujn esperantistajn gazetojn kaj 
dediĉi. multon da tempo por serĉi en ili la deziratajn 
sciigojn; kaj tia ĝ-enerala abono kaj serĉado fariĝ-as, 
dank’ al la progresoj mem de Esperanto, ĉiutage pli 
malfacila. 

“ Tiun situacion la Oficiala Gazeto ĉesigos. Gi tute 
ne konkurencos kun la nun ekzistantaj organoj ; ĉar, 
okupante sin pri la tuta mondo, ĝi ne pritraktos la 
detalojn, kiel povas fari nur la naciaj gazetoj: ĝi 
enhavos nur faktojn, mallonge kaj unuforme redaktitajn, 
sen iaj komentarioj ah diskutoj, kaj liveros do al la 
ceteraj organoj materialon, el kio ili ĉerpos tion, kio 
ŝajnos al ili la plej interesa, kaj por kio ili havos lokon. 
Kaj al la publiko, ĝi liveros resuman, sed kiel eble plej 
ĝustan kaj plenan informaron pri la disvastiĝo de 

Esperanto. * 

Tiu tasko estas evidente vasta kaj malfacila, kaj la 
uhuaj provoj por ĝin plenumi ne estos ĉiel kontentigaj. 
Nur per la helpo de ĉiuj oni povos, iom post iom, 
elplenumi tiun taskon. La Redakcio esprimis sian 
konfidon, “ ke ĉiuj Esperantistoj komprenos la gravecon 
de la entrepreno, kaj kunlaboros per la sendado de ciuj 
infiormoj, kiuj ebligos la prezentadon de fidela biido de 
la vastaesperantistamovado.’ ? f'yxV -- v - 

Ni donas en alia toko anglalingvan resumon de la 
statistikoj, kiujn enhavas la unua numero de la gazeto. 
Estas en ĝi ankah multo interesa pri la Lingva 
Komitato, kaj ni varrae rekomendas al ciu, kiu deziras 

aranita^ pareblaj diskutoj ^ri ah kiu volas 

propagandan batalilaron, tuj aĈeti por si 
.tfchhiekzempleron. : - c ->; . 

j -%Itlgw illteniaola (Julio).—“ Pri la Reformoj de la 
Delegackv” Tiu t\ deklaracio de Prof. Baudouin de 


Courtenay estas ĉerpita el bonega arfcikolo, La 
Historic de Reformoj,” de S-ro A. Grabowski, unu el 
niaj plej malnovaj, konataj kaj lertaj Esperantistoj, 
S-ro de Courtenay estas Profesoro de Lingvistiko ĉe la 
St. Peterburga Universitato, kaj eksiĝinta membro de 
la Deiegacia Konstanta Komisio. Li skribas “ Eh 
multaj punktoj ‘ Ido ’ estas malpli valora ol Esperanto 
kaj prezentas ne progreson sed regreson. La alfabeto 
de Ido pekas kontrati la principo de unueco kaj 
reguleco.” (Ni ne havas spacon por liaj konvinkaj 
kiaioj.) “La infinitiva finiĝo -ar estas malbonega 
kaj forjetinda, k.t.p. Lg. imperativo kun -ez estas 
absolute ne akceptebla. Ce la pronomo kaj adjektivo 
la signo de la sekso estas superflua, kaj mi A ne povas 
aprobi la sistemon de Beaufront-Couturat. Ce la sub- 
stantivo oni devas konservi la substantivan signon ‘ o,’ 
ankah en la pluralo ; sekve mi ne aprobas la anstatahon 
de ‘o/’ per -i." Prof, de Courtenay finiĝas per tiuj 
vortoj :—“ Kiu decidiĝ-as rompi la unuecon de la Esper- 
antistaro, entreprenas paŝon tre riskan kaj malbon- 
konsekvencan, sekve mi, volante eviti tie! gravan 
respondecon, estis devigita eksiĝj el la Deiegacia 
Konstanta Komisio.” S-ro Corret dahrigas sian tre 
interesan serion de artikoloj pri “Adjuvant© kaj la 
Delegacio,” el kiu ni sciiĝas, ke la komitato de la 
Societo Franca por Propaganda de Esperanto petis, ke 
S-ro de Beaufront eksiĝu de la posteno de prezidanto ? 
al tio S-ro de Beaufront respondis, ke li devas atendi la 
rezultaton de la nuna balotado inter la societanoj pri 
reformoj. En la plua enhavo troviĝas dahrigo de 
“ Klopinelo ” ; “La Rikoltado de la Pecoj,” unuakta 
komedieto de J. Sturĝis, tradukita de Clarence Bick- 
nell; “ Lingva Komitato ” (projekto pri la interna, 

organizo de la komitato) ; “ Evolucio kaj Kontinueco,” 
de Th. Cart En la Literatura Aldono, dahrigo de 
“ Manon Lescaut/’—G. C. 

Lastelo de r Orient» (Majo).— Eldonata de “Esper¬ 
anto Society of India, ” Tiu ĉi ne estas ĝuste gazeto, 
ĉar ĝi estas eldonata ne lah reguiaj periodoj, sed 
lahoportune, kiam okazas, ke la redakcio havas liber- 
tempon meze de siaj aliaj prizorgoj. Gi havas nur 
kvar paĝojn, sed ni esperas, ke baldah venos la tempo, 
kiam ĝi pligrandiĝos kaj estos publikigata, se ne 
ĉiutage, almenaŭ monate. Tamen ni ĝojas, ke Indio 
(Hindujo) havas sian jurnalon kaj ni deziras por ĝi 
plenan sukcesan kaj longecon de vivo. En artikolo, 
“ Samnacianeco en Indio,” ni sciiĝas, ke “unu el la 
plej notindaj okazintaĵoj en Indio dum la lastaj kelkaj 
jaroj, estas la spirito denacia unueco inter la diversrasaj 
enlanduloj, kiuj ĝis nelonge estis apartiĝintaj pro la 
diferenco de lingvo kaj moroj. Kiome tiu ĉi sento 
devenas de patrujamo, tiome ĝi estas lahdinda. Sed 
malfeliĉe ĝ\ oft^ ŝajnas deveni de malamo al ekster- 
landa influo.” Sajnas ankah, ke tiu ĉi samnacianeca 
sento ebliĝ-is nur per la uzado de la angla lingvo kiel 
interkomunikilo, kaj, ke tio estas humiliga al kelkaj el 
la plej fervoraj patriotoj, kiuj deziras liberiĝi de angla 
influo. Tial la verkinto de la artikolo esperas, ke ili 
alprenos Esperanton, kiun ili povos uzi sen perdo de 
memrespekto. Ni plezure sciiĝas, ke oni ĵus fondis 
novan grupon en Travancore. “ Perdita kaj Re- 
trovita,” rakonteto orienta pri amo kaj ĝia supervenko, 
bqpege esperantigita de T. C. B. (Wazirabad) ; 
“Jumaloj kaj Arbaroj,” de Pastro J. C. Rust (Anglujo). 
Koionelo H. H. Hart, bonega kaj fervora India Esper¬ 
antist o, sendas tre amuzan leteron de fraŭlino al ŝia 
amikino, kiu, li dtras, montras, ke “ la Esperanta afero 
iom, sed ne sufiĉe rapide, progresadasen Indio.”—G. C. 

La 8pritulO (Julio).—Unua numero de intemacia 
monata gazeto por ŝerco, humoro kaj satiro. Dek du 
paĝoj. Jara abono Sm. 1.20, ĉe la admtnistrejo, 
Bereiter & Meissner, yo, johannisstrateto , Leipzig, 
Germanujo. La gazeto estas bone presita, kaj la 
Ilustraĵbj estas bonegaj. Sub la rubriko “ Lastaj 
Telegramoj,” la sciigo estas certe multe pit friia, ol 





tio, kion ni trovas en niaj anglaj ĉiutagaj ĵurnaloj 
ĉar ni legas, ke Carnegie, la amerika milionulo, 
“ donacis cent mil dolarojn por la disvastigo de la nova 

helplingvo Esperanto,” kaj, ke “la angla registaro 
intencas ektrakti kun la registaroj de ĉiuj kulturaj 
ŝtatoj, por ke la internacia arta lingvo Esperanto 
estu samtempe kaj devige enkondukita kaj en ĉiuj 
lernejoj instruita !! ” Ni kore deziras al nia samideana 
Spritulo longan kaj gajegan vivon.—G. C. 

ta Abatejo do Westminster (4 pencoj, afrankite ; 

20 Sd.).-—Ci tiu verketo estas la unua volumo de la 
“ Verd-Stelo ” Serio, tradukita el la ĉarma skizeto de 
la Amerika atitoro Washington Irving. La traduko 
e stas bone larita, kaj eĉ la komencantoj povos gin 
utiligi kiel legolibron pro tio, ke malsupre sur ĉiu paĝo 
troviĝas numeritaj tradukoj anglen de la pli malfacilaj 
vortoj de la teksto. 

Aliaj Verkoj Ricevitaj. —Complete Course of Esperanto, 
Geo. W. Freeman, of Chautauqua School of Esperanto, 
Sinclairviile, New York, U.S.A. ; Uplnd methodickd 
uĉebnice Esperanto, s obema slovniky , prezo, 30 Sd. ; 
Uĉebnice Esperanto pro samouky i kursy , prezo, 9 Sd. ; 
ShynUek Cesko-Esperantsky , prezo, 13 Sd., Th. Cejka 
kaj J. Krumpholc ; Ilustrita Afiŝo pri la Julia Foiro 
organizita de la Urbkonsilantaro de Valencia, His- 
panujo, belege kolorita kaj frapanta prppagandilo por 
ci tiu ĉiujara festo, kaj por Esperanto. Gi nun omamas 
la legoĉambron de nia ĉefoficejo ; Bibliographic de 
r Esperanto et Classification Ddcimale Universelle, 
eldonita de Centra Oficejo, prezo, fr. 0.50 ; Die Esper- 
anto-Spracke auf einem Blatte, konsistanta el vortareto 
kaj plenaj sciigoj pri la gramatiko, elparolado kaj- 
vortfarado en Esperanto. Tre utila al la kongresanoj 
dum ilia voaĝ-ado tra Germanujo ; ni konsilas, ke ĉiuj 
kunportu plenpoŝon da ĉi tiuj bonegaj folioj, la prezo 
estas nur M.2 (1 Sm., 2Ŝ.) por cent$» ; ne forgesu ankati 
la “ ŝlosilojn ” kaj “Tutojn” de Cefeĉ en la germana 
lingvo ! Cifera Muziko per Esperanto , de E. Robert, 
prezo 6 Sd. La gradoj de gamo signitaj per ciferoj ; 
Intemaciismo kaj Pacifismo, de J. Duroux, tradukis 
Ary-Bourg, 14 Sd. ; L' infonnilo, trimonata organo de la 
Grupo en Calais. Redaktoro, G. Perrin, 8, Rue de 
Rome. 

^ 

Internacia Propagandejo Esperantista- 

En tiu Ĉi konfuzita momento, en kiu kelkaj supoze 
amikoj de Internacia Lingvo provas neniigi la ideon 
mem de tia lingvo, ni invitas ĉiujn verajn Esperantistojn 
kontraŭbatali tiun malamikan movadon, duobligante 
siajn penojn por propagandi la sole veran kaj praktikan 
Esperanton, t.e. Esperanto de nia Majstro. 

. P° r tion fari, la plej bona kaj plej malkara rimejio estas 
kiel. eble plej multe dissendi la cie konatajn Cefeĉajn 
slosilojn, kiu] ricevis aprobojn kaj gratulojn, ne nur de 
ciu landaj Esperantistoj, sed ankati de D-ro Zamenhof. 

Inter ciuj ricevitaj atestoj, ni nur rememorigos la 
vortojn de S-ro de Beaufront“ Al Ĉiuj mi diras : 

Havu ilin , konatigu ilin , dissendu ilin,” 

La ŝlosiloj ĝis nun aperintaj en lingvoj angla, franca, 
germana, itala, sveda, hispana, dana, portugala, 
hungara, bohema kaj rusa, enhavas la tutan Fundam- 
enton, kaj nur la Fundamenton, kun ĝiaj 16 reguloj kaj 
vortaro. 

Ili estas haveblaj, afranke senditaj, je la subaj kon- 
dicoj : 1 ekz., 5 cent. ; 100 ekz., 3.50 frankoj, Ĉe 1 

Internacia Propagandejo Esperantista, Merton 
Abbey, London, S.W. 

Por Internacia Propagandejo Esperantista, 

P. Blaise. 


\ en tre komforta “ejo ” en Sud- 
k sercas kunloĝanton. Skribu al 

” ĉe B.E.A. 


NEW GR0UP5. ;i . 

Two new groups affiliated to the B.E.A. in June— 
one in Southport, and the other, the “ Natala Verda 
Stelo,” in Durban, South Africa. In July four 
groups affiliated: Pontefract, Todmorden, and 
Hampstead in England ; and Gosford, in New South 

Wales, Australia. Al ciuj samideanan saluton ! . ; 

• • . * •• 

LONDON. 

Battersea. —Some 120 Esperantists took part in the 
open-air propaganda meeting in Battersea-park on 
Sunday, July 19. The gathering was a most successful 
one. After an hour’s vigorous Esperanto conversation 
— the unwonted sounds causing much wonderment 
among bystanders — the propagandists moved off in 
a body to the refreshment-room for tea. Tea over, a 
unity speech was made by the president of the group, 
Mr. Hayes. Mr. Law followed, and Mr. Cameron also 
spoke. The scene of action was then transferred to 
another part of the park, where the energetic group 
secretary, Mr. Lee, had made arrangements for open- 
air propaganda speeches to be made. When the public 
had assembled in sufficient numbers, the Battersea 
green standard was raised aloft, and several excellent 
speeches were made by Messrs. R. Harding, G. J. Cox, 
Etchell (chairman), and others. The audience showed 
great interest, and at the close many persons gave their 
names to Messrs. Lee and Cameron, in order to receive 
further information. 

Hamp8tead. —Esperantists—and especially Esperant - 
istinoj —gathered in strong force on July 15 to 
inaugurate the Hampstead Esperanto Club. Dr. 
O’Connor presided. Miss A. Schafer gave an address 
on “Esperanto and Music” ; Mr. Harrison Hill, after 
explaining how he was attracted to Esperanto—Which, 
as he puts it, “ you can buy for a penny and learn in 
a week ”—sang an Esperanto version of his well-known 
song, “ My Juliet ” ; Miss Esther Pallisers&ng “ La filo 
de la Agra” ; Mr. G. L. Browne made an interesting 
speech on “Esperanto as Kultursprache” ; and Dr. 1 
Winslow Hall gave an account of the progress of the 
language. At the close a large number of persons 
joined the new club. 1 • 

.I 1 /• 1 *»• 

London Esperanto Club.—A special general meeting 

of the London Esperanto Club was held on Friday, 
July 17, under the presidency of Mr. Felix Moscheles, . 
when Mr. Butler, 18, Leigh-road, Highbury, 
was elected secretary, in place of Mr. H. Croxford.| 
Mr. A. Sharpe,'64, Lonsdale-road, Barnes, S.^V.,■ Wasil 
appointed to the new post of assistant secretary. Tlije;- 
following motion was then proposed by Mr. G. J. Cox, 
and, after discussion, was carried by a large majority: 
—“That the members of the London Esperanto Club 
look upon Esperanto as a distinct language from the 
project called Ido, and, being convinced that no good 
would result from an acceptation of Ido by Esperantists, 
will henceforth look upon all proclaimed fdo-ists as 
ineligible for membership of the London Esperanto 
Club.” Mrs. Nicholl, Messrs. H. B. Mudie arid CL j. 
Cox were elected as delegates to the Universaia 
Esperanto-Asociq. 

Stepney ^peranto Guild . —At a : recent meeting the 
members of this guild had the honour of a visit from 
Mr. S. Brodetsky, the “ senior wrangler,’’ who v^as 
formerly a member, and who, when in London, .fire-* . 
quently attends the meetingSi ’ Mr. Brodetsky showed 
that, although unable at present to take an active pa*f 
in the work of the guild, he hasulqst his.^ 

Esperarrfd»' response td' . ■ • jcb^bShla|S3l^ ■ 

resolution passed by the 'meuiber^ . 


m 









4 


MtfOfdi— The regular meetings have been sus¬ 
pended during the summer, but several of the lady 
members have held Esperanto tea-parties, and very 
successful these little gatherings have been. In order 
to encourage talking, games have been played; “ clubs,” 
“ proverbs,” “when, where and how,” “a story in 
sections,” “ Nous venons du marche,” and others, with 
the result that many members have acquired a degree 
of fluency which the more formal meetings failed to 


Blackpool. —The first general meeting of the Fylde 
Esperanto Association was held at Raikes-road on 
June 30. There was a good attendance. The hon. 
secretary, Miss Alice Schofield, gave a report of the 
year’s work, especially propaganda work in the town, 
such as Mr. J. Porter’s efforts to interest the local police 
force, Mr. G. R. Mill's classes, and Mr. Jos. Hadall's 
Work under the auspices of the Blackpool Co-operative 
Society. The hon. treasurer, Mr. W. Riley, showed a 
satisfactory balance in the society’s money affairs. On 
account of the resignation of the president, Mr. E. Met¬ 
calfe, M.A. (Oxon.), through continued illness, Mr. John 
Porter was elected president. The other officers were 
re-elected. S-ino Hawliczek, an Austrian lady visitor 
to the town, read an interesting paper on “Ghosts.” 
During August, owing to the closing of the Raikes-road 
school for the holidays, the group meetings are held at 
the North Pier entrance on Tuesdays, 7.30-T-9 p.m. 
Esperantist visitors please note. 

The second quarterly meeting of the Lancashire 
and Cheshire Esperantists, held here on Satur¬ 
day, July 4, was a great success. Upwards of 
120 delegates were present, representing Liverpool, 
Manchester, Rochdale, Burnley, Nelson, Preston, St. 
Helen’s, Southport, Buxton, Lancaster, Barrow, 
Vickerstown, Leigh, Bury, and Blackpool. The con¬ 
ference Was held in the fine new Secondary School in 
Raikes-road, which was kindly placed at the disposal of 
the Esperantists for the occasion by the Blackpool 
Corporation. The Mayor himself, Alderman James 
Battersby, J.P., opened the meeting, and heartily 
welcomed the delegates on behalf of the town. The 
Mayor spoke in English, but the remainder of the pro¬ 
ceedings was carried on entirely in Esperanto. Miss 
M. L. Jones, who is doing such good and useful work 
for the cause in Liverpool, was unanimously elected 
vice-president of the Federation; but Mr. H. B. Eldon, 
who was re-elected president, has found himself obliged 
to resign office, much to everyone’s regret. The 
secretary, Mr. F. J. West, of St. Helen’s, in his report, 
said that there were now fifteen groups affiliated with the 
Federation, the actual membership being about 450. 
The delegates resolved to approach the National Union 
of Teachers at their next conference at Morecambe, to 
get their interest and help in propagating the language. 
In the evening, after tea at Parker’s Restaurant, the 
company assembled again at Raikes-street for an 
Esperanto concert, which was carried out most suc¬ 
cessfully by members of the Blackpool Group. The 
next conference will be held at Preston early in 
October, and the Federation invites all who can to 
take part 

Bradford. —The activity of this group has been well 
maintained. The evening classes under the education 
authority closed at the end of May, and on June 1 
between forty and fifty candidates presented themselves 
forŝthe London Chamber of Commerce Junior and Senior 
Examinations. The City Council Education Committee 
hiiNl - "decided, in view of the success^ of the classes 

' to^run\shmIsat ones dnriag the 
eps^ng winter, a$d ? should a sufficient number of 
students''' ': r tbemselves, tw doubt additional 1 

Classes wiU be established. n-Let'fltthis Jahf 


* r 




¥ 

Instruction to the gefervoruloj. Recently efforts have 
been directed to establishing an Esperanto ofice 70 in 
Bradford, and arrangements are now being made with 
Messrs. Tapp and Toothiil, stationers, of Market-street 
and Charles-street, to stock all Esperanto literature and 
supplies, and to exhibit at each shop a notice board 
advertising the society and its doings to all passers-by. 
Saturday, June 20, was devoted to a visit to Shibden 
Hall, the delightful antique residence of Mr. Jno. 
Lister, M.A., vice-president of the Halifax Esperanto 
Society. Beautiful weather, charming surroundings, 
and the presence of a multitude of gesamideanoj con¬ 
tributed to a memory-haunting gathering. 

Harrogate. — A special gathering of Northern 

Esperantists is to be held in Harrogate on Saturday, 
September 5. It is hoped that members from Newcastle, 
Sheffield, Hull, &c., will attend in considerable numbers. 
All particulars may be had from the hon. secretary, 
Mr. R. H. Swainson, 47, Oxford-street, Harrogate. 

Hebdeil Bridge. —The closing meeting of the 
summer months was held on June 30. All the officers 
were unanimously re-elected for the coming session. 
The local educational authorities, who have always 
given help and encouragement to the group, have 
promised to provide a class in Esperanto as part of 
their winter’s curriculum. The secretary of the group 
has been appointed teacher. 

Keighley. —On June 27, a gathering of West Riding 
Esperantists took place at Keighley. In spite of the 
heavy rain, which prevented the projected ramble to 
Ghyll Grange, vid Rombalds Moor, there were pre¬ 
sent representatives of groups in Leeds, Brad¬ 
ford, Wakefield, Harrogate, Mirfield, Shipley, Oak- 
worth, and Bingley. Mr. Joseph Rhodes welcomed 
the visitors, and several of the representatives 
of the various groups made Esperanto speeches. 
On July 21 the Esperanto Society was honoured 
with a visit from Dr. Kroita, vice-president of the 
Tokio Esperanto Society, who opportunely arrived 
in time to participate in a festeno given by Mr. 
and Mrs. Jabez Crabtree, at their villa in the charming 
suburb of Morton Banks. At the vespermanĝo a 
welcome to the foreign guest was voiced by Messrs. 
Rhodes and Ellis, and in reply Dr. Kroita expressed 
his delight to visit the birthplace of the first British 
organization, and to meet, in its president, the first 
foreigner outside Japan to join the Japanese Society, 
He should carry home very pleasant memories of his 
cordial reception in England, and he was deeply touched 
by the great kindness he had met with through his 
association with Esperanto. Dr. Kroita gave a couple 
of Japanese melodies during the evening. Next day 
he was obliged to return to London for the Peace 
Congress, after which he hopes to attend the Congress 
of Orientalists in Denmark and the Kvara in Dresden. 

Pontefract. —This group, which has just affiliated to 
the B.E*.A., now meets at the Free Library, Salter-row, 
every Friday evening, at 7.30. A further group has 
been formed in this town, in connection with the Adult 
School, Horsefair, where Mr. F. Taylor, some weeks 
ago, grave a lecture on Esperanto. A class For instruc¬ 
tion meets at the school on Tuesdays, at 7.15 p.m. 

SCOTLAND. 

Edinburgh. —The fine weather and the holiday season 
have thinned the ranks of Esperantists in Edinburgh, 
but no doubt those who are out of town are diligently 
enthusing the profane. The rambles on Saturday after¬ 
noons are continued, and largely attended. A large 
party on Saturday, July 18, celebrated the coming of 
age of Esperanto by an open-air tea among the Pentland 
Hills. Mr. Luders, of Philadelphia, felt the Esperanto 
atmosphere of Edinburgh so congenial that he prolonged 
his stay after the Congress from three days to three 
weeks. • • Miss Qxenfordj of Brighton, has also been a 







Visitor* Thirty-five members have booked passages for 
the Dresden Congress, and some others have signified 
their intention of going. The visit of the famous Berlin 
Philharmonic Bias Orchester to the Edinburgh Exhibi¬ 
tion gave occasion for the interchange of international 
salutations in Esperanto. A letter in Esperanto, signed' 
by the president and secretary of the Edinburgh group, 
was handed to the conductor, Herr Von Blon, together 
with a translation in German, and a printed copy of the 
letter, together with a German Cefeĉ key, was given 
to each of the forty members of the orchestra. The 
letter contained expressions of warm affection for the 
German people, and a reference to the forthcoming . 
Congress in Dresden. The conductor replied sympa¬ 
thetically, and promised to make further acquaintance 
with Esperanto. 

• Glasgow. —On June 20 the society’s “ Ramblers ” had 
a cruise on the canal to Craigmarloch, and on July 4 
GlenHfer Braes and Paisley were visited. On the latter 
occasion the society was honoured by the presence 01 
Mr. Liiders, hon. president of the Philadelphia Group, 
U.S.A. Besides Mr. Liiders, the group has also had 
the pleasure recently of welcoming Mr. Norman 
Maclean, president of the group of Murcia, Spain ; 
Mr. Ince, of Leeds; Mr, Satchell. of Manchester; and 
Mr. Warden, president of the Edinburgh Group, who 
kindly presided at their London Chamber of Commerce 
examination. The important commercial college, “ The 
Athenaeum,” has decided to include Esperanto among 
the subjects to be taught next session. 

Montrose*—When considering the classes to be con¬ 
ducted at the evening continuation school next session, 
the committee in charge ©f the matter decided to 
recommend that horticulture and botany be dropped 

from the curriculum, and that instead a class in Esper¬ 
anto be inaugurated, and another class in singing be 
started. The decision was subsequently concurred in 
by the School Board. The Esperanto class will be con¬ 
ducted by Mr. J. D. Simpson, president of the local 
society, 

IRELAND* 

v Dublin.— On Saturday, July n, the members of the 
Esperanto Section of the Modern Languages Society 
were hospitably entertained by the Rev. T. S. Lindsay 
and Miss Lindsay, at their charming residence in 
Malahide. In spite of most unfavourable weather a 
good number of the gesamideanoj turned up at the 
rendezvous in Amiens-street Terminus. The train to 
Malahide was very crowded, and the Esperantists 
were obliged to separate in twos and threes in 
different carriages. The strange language seemed to 
awaken great interest among the passengers generally, 
Mr. Lindsay, although an isolated Esperantist (there 
being no other representative of the kara lingvo in his 
neighbourhood), speaks and converses in Esperanto 
with considerable skill and facility. He conducted the 
group round his admirable gardens, pointing out and 
explaining a number of inteYesajoj. After a most 
enjoyable visit the group returned to Dublin in the 
evening. ' 


Aii8tralla. —Mr. S. McBurneyhas sent us the following, 
in correction of a report under Melbourne ” in The 
British Esperantist for May (page 95)“ The Mel¬ 
bourne Club held an open-air fĉte at the Alexandra 
Gardens, half. a mile from the centre of the city, on 
February 22. I had nothing to do with the direction, 
however, and attended merely as a private member, 
Mr. Booth, the president, being, of course, chief in 
command, seconded vigorously by Mr. Cedric White, 
vice-president On the 28th, a farewell was given to Mr. 
White, who has left for Europe, and hopes to be present 
at the fourth Congress as Australian representative 


On February 24 I was adjudicating at.the musical com¬ 
petitions in Korumburra—seventy miles from Melbourne 
-—and made some remarks about Esperanto, concluding 
with an Esperanto song. When in the country I always 
try to do this; and if possible give an address to the 
children in the local schools, to which generally the 
public are invited, as lately at Unmurkah (134 miles 
from Melbourne) and (Wollongong {44 miles frOm 
Sydney). I cannot say that these lecturettes have any 
permanent value, but generally books are bought, and 
some individuals evince interest. We in Australia are 
so self-contained, and find so little necessity for any¬ 
thing but English, that it is very difficult to rouse 
enthusiasm about such an unpractical thing as an 
international language. Still, we have several enthu¬ 
siasts scattered over this Southern land, and their 
number is continually increasing.” 






Si 


« . ./ 


Council Meeting, B.E.A. 

• • > • ' • • • • . • 

4 • ** . * • , * • .* • 

Held at the offices of the Association on Monday, 
July 13, 1908, at 6.30 p.m. 

Present: —Dr. Pollen, Miss Lawrence, Mrs. Nicholl, 
Miss O’Brien, Miss Henningsen, Messrs. H. Boiingbroke 
Mudie, W. Phillimore, G. Mercer Hollis, B. Chatterton 
(treasurer), H. W. Southcombe, General Cox, Dr. 
Legge, H. F. Lowe, F. M. Sexton, E. Pointer, C- E. 
Lock, S. Nicholl, and P. J. Kelly. 

In Attendance /—Messrs. H. Clegg (secretary), E. A. 

Millidge, W. W. Mann, A. E. Wackrill, A. Mott. 

Mr. H. Boiingbroke Mudie was elected chairmanor ; 
the meeting, but on the arrival of Dr. Pollen half-an- 
hour later, he vacated the chair in favour of the 
President. V' * 

Among other matters discussed were the foUpiyiii^, 1 

Finance. —The treasurer submitted the bank pass¬ 
book, and reported as to the cash baJancq m 
The secretary read a comparative statement of receipts 
during the month of May and June, 1907, and May and 
June, 1908. It was resolved to open a special donation 
fund, and Mr. Mudie, as acting chairman, was in¬ 
structed to prepare an article inviting contributions to 
appear in The British Esperantist. , 

a JL • •. * *• • / * 1 • • « ,i. * s * * * * • ; 

Oxford Local Examinations, —The draft of a proposed 
letter to the Oxford Local secretaries, pointing .out the 
objects of Esperanto, was approved, and it was decided 
that copies should be printed and circulated. It was 
recommended that the expenses should be borne by the, 
propaganda fund. « ■ • v. 

American Esperanto Congress at Chautauqua. —-The 
hearty greetings of the Association were sent to the 
Congress. V 

International Peace Congress*^-Ai, 

Dr. Pollen should be appointed accredited representa¬ 
tive of the B.E. A. at the above Congress. \-:A 

Universala Esperanto-Asocio. —The following resolu¬ 
tion, proposed by Mr. Pointer, and seconded, Hb^- Mr. 
Low, was carried;—“ La B.E.A. sendas sian kofan 
saluion ai la U. E. A., kaj deziras al ĝi plenan sukcespn 
en ĝiaj pro-Esperantaj klopodoj, kaj decidaS sed^i 
reprezentanton al la ĝenerala kunveno de la 
Dresdeno.” - • 'v,;' ^m : •' u-- V ' 


. •• • » . . . • r. ^ . . . . J .. . . ' • r . 

Notioe Is hereby given 

Council 


mi 


that the next 
sf the A. 


6, at 




be held on Thursday, 
Offices, Museum Station 








Hi 


• r£: ^ 



\ 7 




> r 





The Progress of Esperanto. 

% , . . ( * . • > . a 

A Few Facts and Figures. ; 


v* « 




\ "A J 




The. statistics given in the first number of the Oficiala 
GqvMq Rsĝertmtista,) published; on June.' 25. last, should 
afford : sb&viijcihg proof to the most sceptical, tfiat 
Esperanto has now taken very firm root throughout the, 
WOrJd^. ^IThe rapidity with which groups are increasing: 

% Ap^ber, thpir wide geographical . diffusion, the 
diversity of their scope and composition, are irrefutable 
evidence that Esperanto is fast becoming: a prominent 
feature in the world’s international fife. Esperanto is 
already an undeniable fact, and is undoubtedly destined 
to become in the not far, distant future one of the most 
important factors of the world's progress. ' • 

"*'* , . . . • • ' . 4 Z . • _ • # 

. K . .. .’••*/ * ; 

New»-. Societies and Consulates. 

>• / • • 9 » v t K + ~ ** t * * 


** •« • > ti 


^ The figbres g:iyen show the growth of the movement 
smce the^id pf last year,ai?d arebrougbtt right up, to 

; i\t;the^nd ofX>ecerp|^r, i907,the total 



^ ; r .6f !tbe g-kzette, tbe editprs x received 

? - t !'£ ' #. * . .. ¥ mpfe than 50 further 

lifew-: " 1 htnrioriincy' nt^. trt r\Qr\ rwlrl ? 


98° 

tny. tact is the increase in. the- nuqnber 
towns ip , which /Esperanto Consulates (Kon$qlejoj) 
have; hpep established. Af the pad c^/,1907. there [^ĝre. 
2 3 2 . Siit^h towns, hpw there are 259,. giving an advance 
°f ? 7 r Of whichare in Europe, 5 m the United States, 
and one 1^ in j:,be Philfppipes. 

Tfigfigures relating to the numbers of the groups are 
interesting as showing where the language has most 
gained ground. Of the 17.5 new societies recorded, 

Europe accounts for 138 ; America copies next with 23, 
Australia and the Philippines between them contribute 
7, Africa 5, while Asia brings up the rear with 2. ' 
Among individual countries, the following lead the 
wayFrance, 28 new groups; United Kingdom, 24; 
Sweden and Spain, 19 each ; Germany, 14; and Russia 
(a good sign this), 13. In the Philippines alone 5 new 
groups have been started. The number recorded for 
the United States is only 10, but the actual number is 
certainly much greater. The total numbers given for 
these countries respectively are :—France, 193.; United 
Kingdom, 145 ; Spain, 84 ; Germany, 72 ; United States, 
66 ; Sweden, 39. Switzerland has 49^ and Austria 46 

groups in all. ; r " ; : 

* • .* •• * • 

Specialist Societies. 


Specialist and professional Esperanto societies also 
show 9pn^d^afble increase. In December last there 
were 69'; now there are 90. The constitution -of these 
21 new societies is interesting. $ix of the?? are 

women’s clubs, in Santiago, Aydin (Turkey-In-Asia), 
Copenhagen, Dresden, and 2 in S. Eaulo (Brazil). 

There are 4 new workmens, groups, in 'Copenhagen 
I^ssau^lMainz and Baden ; and 2 cbmmercial 
, and Moscow, In Paris and_____ 

t bbre : '&K& sbfcinJ policemen’s groups, and at Dresden 
24- m'ehi^e rk 'teŭriiing' Esperanto to help 

the. " F “ -“■ ■ ^ ■-■ 

• ..: is V *Y /:•: ■(. ... .7;* 




s.-: 


fc. 1 





The fallowing naipes df places wbeire new 
have been formed during the past sik 
little i?idea of the wide diffusion of tffe 

Aaitahhnarivo ('Madagasca^- 

n^n^ucci • ^razilp^'SantiagO' ,>and- ; 

v . and Vietdria : (British : Columbia)^ 

piegO:|Galifi 3 riiia), Denver 
(Annam), Aydin (Turkev-in-Asia), 




raise 


Lwow (Poland—group of students in the Polytechnic' 

nstown (N. Wales), Perth (Scotland), 
Rustchuck (Bulgaria), Beaune (France—this group has 
founded seven sub-groups in the Communal 3oys’ t and 

Girls’ Schools in the district), Hamburg (Tempei*anp e 

Club), Barcelona, Cadiz, Vilassar de Mar (Catalonia)» 
Palma (Mallorca), Palermo, Bukharest, Tamjhe^dfS 
(Finland), Vladikavkaz * Caucasus), Falun and Njufuhda 
(Sweden), Bendigo (Australia), Manila (Philippines- 
three groups), &c. ^ ' •!' ‘ ' 

. . . % , -• . • ; •. . % ’ . . • ' i 

^ - . ; ;; r ^ : • / . ' 4 v * . • * K - • • *"* ' * m 

t :v s Esperanto Periodicals* m ^ - ,, 


Another striking proof of the progress bf the mdve-- 

ment is the constant appearance of neiV Esperanto’ 
periodicals; On June 25 last there Wefe 35 :^|>eraiitd' 
gazettes,’most of them monthlies, an advatfĉd of f i i bh* 

f hA InumhAn fnr. Ti^AamkA** "*tVia*» ©f tfic OflfiS twrf 



the number for Deeembĉr r 1907* 
are of a general interest (ode d 
in Espb. and 'Russian, goes but nib 
100,60b readers as a su 
Radical review Vjestnik Znanid) 

Europa Kris tana Celado (the 

Christian Endeavour Societies), 

(an intbriiaeial review for'"mbdichlAnd Ihet 
remaining are national propaĝarida/^brffpl^lV' 
Catalonia, Mexico, Roumania, Chile’, Esthbĥia,^ It’a)y, 
An official police gazette in. Btsdap'esffhaA opened 
in its pages a special column for Esperahtb^nd 
in due course to found aii International Police Reviews* 

. >• * 'I f , . v . . .y •• t .-A '* ’ll’’ 


» V 


ESPERANTa AND INTERNATIONAL SOCIETIES. ' 

• • • X •*+ • • • • <% i v J . ' . ' % \* • 1 . ' • 

Several more non-Esperantist Societies have adopted 
Esperanto for correspbndence purposes V the /f royes 
Section of the ** Ligue des Droits de f Homme,” the 
Academy of Social Sciences ill Burgos, and*the Central 
Office of the Freemasons in Berne ; while af : their last 
congress the Spanish Cyclists’ Union decided to adopt' 
Esperanto as an official language fop international 
purposes.- f ; i'- -'•■•••• ii! * r *' 

. Public Institutions; ^ 

• v * ^ \ ' 1 , * " *< ' ' ' •* •• I'd ^ ' 

The following recognitions ot Espei^nto/by .p,id).Hc 
institutions . are worthy of note :—In Bohemia,. the . 
Organising Committee of the; Jubilee Exhibition in , 
Pyague published an illustrated Esperanto, ^circular, • 
concerning the Exhibition, and has officially invited the 
members of the .Esperantist Congress Dresden .fo 
Prague and the Exhibition after-, the j Congress. The 
Postmaster. - General, has authorised -the use of 
Esperanto in telegrams within, the United Kingdom 
on an equal footing, with modem European languages», 
at the ordinary rate. .. At St. Etienne,; France, the 
Corporation voted a snfiyentibngpf 300 francs tq *" 
Esperaptp Group. In Dresden, w^here the 
Congress is to be held this month, the Corpara-tiop : 
shown practical interest and co-operation in the matter 
by. making a donation of ^250 to the Congress expenses, 
and has .decided to place the municipal tramways free 
of charge at the disposal of the Congressists. The 
Corporation will also ^provide free bff char^ii thb 
steamers for the Congress excursions on the Elbe to 
Meissen and Saxon Switzerland. In ^Japan, Cbuitt 
Hayashi, Minister of Foreign Affairs, has accepted the 
honorary presidency of the Japanese Esperanto 
Association, and in a public letter recommended his 
fellow-countrymen to take up Esperanto, which he calls 
the gospel of the world* 

The above are but a few' of the facts in regard to 
Esperanto progress. Facts cannot be gainsaid, and 
even the most uncompromising of sceptics must admit 
that there must be some practical worth, aye, and some 
ideal worth too, in a language which thus has the power 
of kindling the enthusiasms and enlisting the activities 
of men and women in ever increasing numbers through* 

oat the world. W. Mann. 





KaRaj H EU»A»TOĵ,^SMr '1st ora^mron de iiSiKist&io 

«ostas enskrib^l^arR f; ;T ; ^ 

Dank" ai la energiaj klopodoj de la Gerinanaj 
Esperantistoj, la sukceso de la Dresdena. Kongreso 
■estasjam.eertigata.: ,•* . . ■ /. 

; m a j . jj^snunaj, sukcesoj- estas 4a rezultatoj de 
pacieaca oferemo, de konstanta laborado kaj sinforges- 

ado parte de niaj internaciaj kolegpj; sed ĉiuj Esper- 
aatistoj, se^nŜancelite konstatos, ke la kvara triumfo 
postvenas oferon pli grand an, pH kortuŝan, pi tiuj de la 
•antaŭaj jaroj. l§bmpren.gble, nialudas la malgajan 
epizodpPt kiun travivis Zamenhof, nia glora Majstro. 

RPtaŭa amiko. ne estas f cile fargesebla, 
certe la $iixtf*atia atmosfefb la kongreso faros 
n?mf€itt,'.:;::jpor monfrX tal 4 nia Majstro kiel ni fidelai 


Kelkaj diras, ke .'la^JSpngtresffc^ Y inpna^ ne estas 
koavena tempo por fan tian alvokon, sed ni kontrafie 
pensas. Tiuj, kiuj • ne povos iri koag^resonj, donae** 
kelkaj n '$hng3fĝir el/ 'Ja mono;; kiuo iHpjrp tip Bparas : 

tiuj, kiitj,. ppyas iri kopgcesbn, vcĝagu tflaklase kaj 
donapu. ia sparajon. ; .,c-. i<C\ 

Tiel al ni kiare prosperos montri al la Majstro kaj 
estrarola verajn sentojn de iiiaj leraarttoj porespritm 

nian fidon je la estonteeo. U ; -' :i ~ ' . •..*; t ,/; : 

’; Ĉu 6 ! z* s'-'. %/v - , 

•• ! : --r/.r i_. Kore kaj fidete yia, > - h. 

Pollen;*C. i.E; ;&L.M , ; •r d■ V' 

• -.Tw; 

H. BOLINGBROKR MudiE, Wic-Preridantoi 

Geo. Cox, B. A., Major-Gen. J v 1G ‘ Krezi<la >nt€)3. 

The British Esperanto, 1 La Brita Esperaqtista 
Associ ati 6n ’ is < fullyin Asoeio 4 estas • en plena 
sympathy with:; the fore- /simpatip kiin la supre 
groibg: appeal, and to show metitk dlyoko, kaj por 

their' practical support, elmontri sian praktikan 

and to express fulness of apog'on, kaj por esprimi 
confidence in the cause, sian plenan konfidon je 
have deeded, to open a Ja Afero, decidis inicjati 
special 1 Dphation Fund ' ;; ' specialkn donaPa^ ka^^^^^ 
tO '^^pbrt and forward por kpbi^ kaj^ aritattpri- 

it irigri Ik '....grp- 

is hoped' ■ * pagartdon.Fstas'■ v .^pp^r 

regions of EsperahtOland inde, ke ĉiuj regionoj de 
will follow this example. ‘4 lEaaserantolando . sekvos 

l-€Spiia^pibn/. 7 

First List.— Amounts contributed al; ^Wjjr' 

Meeting* of B.E. ‘ ' : ' r :’ w; ' : 

•• V.; ti ■ • ;.?* t •• • * ‘ * ..:. g . 1 *.J •: • s ■ 

' Unua Listo (^W/o).--rSuinQĴ".. donacitaj |bUa 
Konsilantara kunveno de B^E.A; i-r-. v; ; 

i . «. * * i 1 r, *’* > ■■ • '■ jlS ■ S.'; ' d. ' '• l? 

, fL C.,; tt‘. • > .II ‘ • ' 

•B. Chatterton'< f ... : '§.. P.' p .. ,' i .. i.<•,. 

, ... A IO.. - O ,0 ' * / ■ , • 

R. Legge, M.D. v ;i .. i o o : ; - , 

C. E. Lock ... .. '*w‘•' iv.’O; 0 J,>;" : V' 

. •■ . H. F. Lowe, M.A. ,, i .p.;"o.r : ,, : ). ■ ^ j; 

Miss E. A. Lawrence i o o 

H. B* 20 v: 0 /dO 

E. A. M. ... I.. .."•I O ' 

Miss E. O’Brien ... o io o 

. v > J. Pollen, LL.D. ... 7 o o •• -SV:. : 

H. W. Southcombe.., ,2. 2 o ■ 

A. E. Wackrill j • t 1 m -?■. .. 1 .< 


de la vera progreso : niaj legantoj ĉiuj kunpensas kun 

ni, ; ke f, Esperanto kaj la • progreso. antaŭeniros, sin 

helpante. . ; , v ... 3 , / ' 

. j, ke multaj estas.^laliQmoi ,kiujv tuj kiam 

# scias, ke mona apogo estas.-ne nur iatata, sed eĉ 
v ezo J??^ : P| a i a v ar ^ donacos por provizi pH fijrtajn 
batalijojn kaj por pH bone trafi qian intemacian celon. 
Tie J »nr trp yos rimedon por nutri niajn multajn organiz- 
apojn, iĝjs; la malproksima momento kiam, praaviginte, 
m ; estOS povintaj testamente dpnaci la monsumojn, 
kjuj ,kbtk ne outras malpli novajn kaj malplr bohajn — 

niau.; , - r.i ■ ■■ . .. - 


Expenditure;' , r . ; :v •:: . ^ 

To; Afr.- A. Ghristen' against losses over ^5 
' - Esperanto ^eekŝ &&'ĵ' ^ 

Watters ■■ '■ ■< 

To found ; IjihraiT 

■ 'i.. ^^ritish^Britisk V : &■ 
Cost of stall, f^.U.T. askings 

Ditto,-Head .Teachers’ Congress, Halifax... 
Cost Of - Propaeranda> leaflet, •* i Esperanto in 


Amount 







Ekskurso » C” de la U.E.A. 




karavano 


La komenca preparadO de ’ ti u ĉi 
esfef tute kuraĝiga, kaj pli ol okdek "Britaj Esper- 
antiStoj jam aliĝfe v - :i ?": r ' f5 ; 

' prOgTanao est&s, mallonge,ktbl sekvas,’ kaj se itij 
dtvet^naciaj skmideanoj pbvOs kuniĝi kdo laekskurso 

alia punk to, la organigafitoj estos * ‘ tre 


St Brides , Institute, • or &rgV p,m. ; *LiVetpOuh«treet 
i l Northerners shy 1 - 

„ orLondon ? ; , 

•. cme a**d a-quarter fere : ’ te.Matdhjfehd . jfe. fjfeftricH. -.by 
Continental ticket. 1 ;- 'u^. • ■, 


ĉe unu aŭ 
kontentaj. 
Aŭgusto r. 


i 


t f 




Vespere. 


Dimanco o. Vespere i 


Lundo in. 


Mardo it. 


-RnŜtpiĝo en oceaniranta ŝipo ĉe. 

Lopdono, de la Union Castle 
(Sudafrika) Kompanip. . , 

-Alueno eŭ Hamburgo, kaj kun- 
. venopropaganda en Alsterlust. 
Loka Kapitano: S-ro Vogler,* 
, RiUh&usstr. i6P. ■ 

• • t . 9 * • ' * [• %v *• •• •• • • tf. • • •••*•• ^ ** 

Matene, Posttagmeze, Vespere .—Rondveturoj 

sur tero kaj haveno. Tagmanĝo. 
Forveturo en Tria Klaso je 3,13 
al Beriino. Alvenas Berlinon je 
7.12, ikaj benkĉare veturas al 
, Grand Hotel Excelsior, Nokta 
, 4 propaganda kunveno. Loka 

Kapitano : S-ro. Collin. Leip- 
sigecsfr. 19. i : , 

* * _ ♦ ^ Vs » • ** _ _ _ _ • * > 

Matene Posttagmeze. —Ekskurso sur akvo 

kaj tero al Potsdam. Tag- 
man ĝo. Reveno Berlinon. 
Vizi to al Poŝtmuzeo kaj la 
granda tna^azeno Wertheim. 
Nokta kuttvenb “sub la 
Tendaro.” - 

* *1 t'*** »•#* /*»1 1 4 - • ► 

Matene Posttagmeze. —Rondveturado en 

Beriino, kaj diverSaj yizitoj. 
Forveturo en tria klaso je 4.25 
alvenas Dresdenon Ĝ.51. Vizito 
al Akceptejo pot kuponaroj 
k.tp. 1 Loka antadkdngresa 
kapitano : S-ro Sergius Winkel- 
mann, j, Gewand-hausstrasse. 
k Vizitoj al Muzeoj, ' Weisser 
Hirsch, k.c«, ĝis la kvara. 

Pri la reveno, multaj grupoj estos aranĝ-ata) dum la 
Kongreso, kaj la U. E. A. taros sian eblon doni helpoh al 
kunvojaĝoni-serĉantoj. 

H. Bolingbroke Mudie, Prezidanto U. E. A. 


k i should be ba^py if all will send postcard 1 'statmg 

definitely where thA^ intend to join the party. ; ; • . ’ ^ 

. • * »****•• 

* Gesamideanoj el "-Dutyin, Bradfbrd, Boston, Bfiading, 
Sheffield, St. Albans,- Bradley, Ipswich:, S&blhppft, 
SartoSrefiosi VehiufPiMi atenmn 


partoprenos 

Ĉe B.E. A. 


os vm. 1 

i • •*', *#* a * ■ • 

Samideane via, x EDwArd PAkkER. 


i ’ v 


‘ ▼ 




SL- 


9 s 




The Propagation 


T. • * / 

» 






r 1 


4 v • •• \ 


j 1 






> > 'V 




Medical Men. 


Merkredo 12. 


The Lancet, of July 11 * 1908, publishes the fel|ou«ng i 
“ Around and within Hungary different Slav f&nguag 
(Croatian, Bosnian, Servian, ■ Bulgarian, Rutheftian,' 
Bohemian, Polish, and Sloven) are spoken which, 
although having a common root, differ from eachidther 
so much that, for instance,m Ruthen does not under¬ 
stand a Croatian^ who has an equal difficulty in 
exchanging ideas with ^ Bohemian. It is no exaggera¬ 
tion to say that a Sloven (residing in Upper Hungary) 
has as much difficulty in understanding Cfefitzfen ds hh 
Englishman would have^ ' This fact is Very pr^s^clal 
to medical men ‘ of’ any of sthe Slav natiot^afittes ‘MdiiCli 
are too small individually to start medical- add pfcher 
scientific journals. V As the want of this was especially 
felt by medical toen, they have united iii: a. mdvetnent -to 
propagate Esperanto as a common language, and Lam 
informed that a medical weekly jourhaLin Esperanto 
w T ill be published. shortly which will be devoted cfeefiy 
to Slavonic medical affairs.” ; * j ^ ,! : 












f k' 


' A" 


% ^ 


i.Li 


r .r . <..4 


r t 


Alvoko al CiulandaJ Esperantistaj 


if 


iu 



^ el 


1 / 


i ./'• v * 5‘ 4 

! - i <v.; 






t;. 


- /-* 






9 « 


9 


Harwick-Hook to Dresden. 


- S-ro P. Corret, sekretario de la Redakcid <\e Lingvo 
Interhacia, verkas nun tezon, por medic'inh ‘ ddktd 1 
pri till ĉi temo j Utileco kaj ehleco de la dlpreho de \ 
lingvo intemacia en medicinon (iftternaci^j med ? 
kongresbj, ritĝa-kruco, bibliografiaj ' serĈadpj por 
medicinaj veikoj» kvhp. ).’ Otfi iaifiler' komjpt^nds^kidtn 
gcava estos tiu verko per nia propagando en medicinaj 
roddoj kaj feikn -gmsuianr Inffuon tgi povos ; havi, esfante 

oSial 


a 


/ Bh^y man’s “ Busy ” is a misnomer.; All are 

"?rhc “busy bees ” may return B a.m, from 
Dresden Saturday, Sunday, or Monday. I am trying 
hard to get better arrangements for those Who wish to 
take . part in Berlin festopy but cannot promise before 
going to press. Some eighteen have paid deposit (iqs.) 
■already, some the whole fare. Will others please send 
■at once, as accommodation can be reserved. 


ciaie akceptita de ia Pariza Fakultato de Medicmo. 
La verkairto petas dp fcielandajn esperantistajn medicin- 
istojn, kelili bonvolu helpi al fi, alsendante ĉiaspeCajn 

informojn I kaj scjigojn pri la supreeitita temo 
ekzemplojn. de malheipo aŭ malkompreniĝ-o eti inter- 
naciaj medicinaj kongresoj, pro , Ungva. diverseco; 
medicinaj aŭ nemediclnaj kongresoj^akcjeptkdajpiincipe 
Esperahton; aŭ en kiiij estis efektive/p^ez^ititaj esper- 
We leave • i< aotaj komunikaĵoj ; neebleco ah malfacileco- der biblio- 


M *i 

Liverpool-street, London,.August . 14;.,: Fkm* » granaj serĉadoj en fremdlingvaj yerkpj p medic|Q!aj.>aii 

Harwich ip p.m. Reach Dresden 10 ,p.m. ; , August ag. - nemedicinaj verkoj fem enbavantaj resuxnon a#;apalizon 
Northerners can get return tickets at single fare and a- 
^quarter on presentii^tickef - - ^or Continent. . A* Be just 
5 ntime and fear not.” : V' 

Most of us aie'’ taking only -handbaggage for 1 acks 
and under seats (free). 1 ’ If any take mpre it had he^t.be . 
registered In one lot, and let rae remind you that this 
wiff- have tohe 

‘ ^ handba^Uge.tariff. for 
;r^ptered.;,li^g^gje;; i : s ; js% t^rnplicateci!...tlfet' i. fi caphot 

^judge as/fe^^Ly GPdP-r f' .- -Gd' f- fPG : 

•..'^..Returtt service 8-a.m. .'from- Diesderi'-daity^^ ; 

Those starfcmg from Londdrt are asked to meet 7 p.m. 


en Esperanto; konsiloj pri novaj ĉapitroj en la verko, 
krom la jam cititaj, k,t.p. Ju pli diversdevenaj estos la 
informoj, des pli valora fariĝos la verko mem, ĉar la 
aŭtoro, citante sur ĉiu pa^o la nomon kaj naciecon de 
siaj helpintoj, de kiuj li ricevis informojn per Esperanto, 

piej klare moutros per .tiu fe^p, ^e^jam, ,#ia_ 

lingvo poVas esti tre uti^ en verjka^P 
por facile ricevi dokumentojn ej P* e l diversaj landpj. 
Oni sendu Ŝiujh informojn al la privata fidce$Q, : de la. 
verkanto z- Ŝ-ro P. Corret, i2 rK rue de Jfetgetmes* 
Versailles (S.-ei-O.), Francujo. ^ Rorfyii antMilŬlikojn- 
cwr lk afab'a sendo! 













V/, 



Internacia 



*e«o 


v «- « 




^ ) ; 




prezentado 

de 

- 4 ii*inaj Kaj Donai sceneioi ' 4 ~ 

rtiOind©,: Lasthore rii Hcevis la jenan" J J 


pertnbsoh, ke m iprezente 
azŭ en la M^ĝet Qperdomo 


T^goj 0 Kopetthago 



. wt- T ■ ™ -* 4 W VlP *< 

el l/res^eft ; •;• +V. : \ 

n’ĝa -dpirdeMo en Dresden estos rcserfiia merkred'on. la 

fFS * A-'t .esperania 'prezentado de 

. '^'Ww> esios fermiia en Mu tago por la 

pU OltklK : 1 . • 

/ * • • 

Ni ripe!as, ke la tuta aran£o. de la dramo kai de la 
sceno esios noye farita laŭ la piano de S-ro Reicher; 
l^-^ktp-estos mterligataj per muzikpartoj el 4a' fama, 
samnbma opero de puck. Entute.la prezentado esto* 

solen^ Ur Pr ° Ja io artisfe plej originala kaj 

prezentado (po jo 5 Sm.) esias 

Borel, , ^Prinzenstx?asse 

9 S^i^mm>'pmas.,esiin .sendata-kune ktuida mono per 

al- D,-ro Heinrich Arnboid, Dresden-A., 
Wa^et^isjitirasse So. Pro la ;alia aranĝo de la 

f operdomo ni -pavas -vendi ankoraŭ 

k^k^f^^pin *po m M. <io- Sm.) por speeiale 

Oni boiivolu mendi la:brie toon kiel 




... _ rnmete la restadon de la sam- 

.. ^ #spbrgntistpjo, kaj samtempe faii .efikan 

propaganda^ manifestacion en sia propra landp, 1^ 
Centra Dana Esperantista Ligo aranĝ-as pbst^kqn- 

testpn ert Kppenh|gQ, kiel d>*rig-pa 

I i : en Berlipp. Oni 

z6an de Aŭgusto frumatene, kaj afyenos en Kopenhago- 
la saman tag-on vespere je la 7a. Muitaj . ne-espeis 

moiifcras viglan irifcereson en ;la afero, feaf la, 

urba g-azetaro kunheJpos -7 kelkaj ee per artikoloj en 
Esperanto - fari la feston grandioza sukceso. Diversat 
piiblikaj instituqioj rajtigos al Ja festanoj senpag-an 
emron, kaj krom tip la nokta loĝado, per bdttvdlo 
de muitaj el niaj oferemaj samurbanoj, estos senkosta. 
La /partopreno en la ekŝktir>o* estos do ne elspeziga, 
“ nome entute nur io Sm. krom la vojaĝelspezoj ” La 
program© komenciĝ-os la z&an per kunveno en ' la 
pav^lono de “ Lange inie,” ĉe marborda promenadejo p 
w. sekvanta tago okupiĝ-os jene vaporŝipa ekskurso al 
Helsingborg, kdn tagmanĝo p de tie per vaporpramo al 

paste, se estos tempo, voja^-o al Frederiks- 
borg kaj .ĝi a majesta kastelp ; kaj vespere, kunveno en 
Konversacia Esperantista Klubo.” Vendredo r 
Rosenborg Slot Kastelo, vizitoj al la Muzeo de 

D! «—• j . ir 4 < 4 ♦ '4 . ' 





mi povas komuniki -alnia 
ice akcepttis. la,ariecon- de l’ .loka kongresa 

^MoŜtoj, Sanj®rop: . ■-/ 

t* t Ĝ tat a mtnistro >Grafo.de Hohenthal ka 

EkvSCGleOco'la kulta ’ ministro Reck, , > 

ata ministro (asE) de Metsch, ; . 

, n . » nrbo Dresdeno, sekreta financa 

konsilantb D-ro Beutler, 

Grafo de Montgelas, ambasadoro fje Bavarujo. 
Specialajn dezirojn pri Idĝ-ado oni direktu al la 
sekretario de 1’ Kva^ro, al S-iqo M. Ĥanke*, Nicolai- 
stras§e iDresd^no, spb ia. jaibriko ‘^Wobrtungsaus- 
schuss . (loĝada komitalo). : . : ■ . ■.,• eTV 

Fine ni petega,s ^reSamideanojn, uzi la ĉie 

malkare baveblajn stampilpj^, -car oni pe povas imag’i, 

kipm, 4 a i>eno, da 1 malkpippijeq^ : katizas la • mane 
skrrpitiu aŭ afttpgrame penti;itaj nomoj kaj adresqj ; i\i 

est ^ s 1 nedeĉifreblaj. ' , v .. . V ‘. • •• 

^ •-;/> ; A >■!'}.■■ ■ ,: ;r.- s : vEl Qerrnama E^erjc/miisfio* 

>*Mi Ids ekscias, ke Ida Mvŝto . la &eĝo Freduriko 

& Saksujo akceptis la titolon de Alta Protekt- 

aiuo,:Hjer^;Kva-ra-Kpn^reso;de Esperanto;^-, 

: *.. ... • .I...;.. % % *. .. ’> . » 1 . . . »■ f 

Ni. petas la prezidantojn de 4 a specialaj societoj aŭ 
Sekcipj, fcinj intencas . fati kunvenon dum la Rvara 
Kong-reso, ice 4 li sendu kiM;ebIe p^ balc^i! kamunikon 
al * la si»bs%nbiixto, por ke ont Ji .povu ? • ^ustatempe > 
decidi pri la ktmyenejo kaj la tago, Krom la nomo de 
la ^ocietp bonvplŭ anonoi la proksimuman norabron 4e 
la ! partppbw>»toj kaj ' specialajn: dezirojn, kiujn ni 
plenynio^iafi ^elŭ^s©*; : i vLa anoncajm jam &eh<btam Sla* 

.#f»asid%Qs. • ,*?’V- ‘• 

; % s fcefna^ite-de ^la. .^yaixil'. ld^ ^ gocieto; l^xesideato, - 

1^. Komit^to^f specialaj Kujsvenoj. * , 

:V- '"’O’- ' 'k ^ ^ • 

Lossnitzstrasse ^ 



UrbOdomonV kaj fine .grandioza fajraĵa spektaklo 

Por ibcjligi 1^. ĝustatempan aranĝon de 
*“ log^dp,.. k.Lp., ; oni estas petata, bonvole tuj anonci 
aii certq ati prpvizqre sian partoprenon al Esperanto 
Oficejo, Kr. BerhikOwfigade. 1, Kopenbago, samtempe 
sendante la mpnon (10 Sm.) por la festbiletp Jkaj 
embleipo .aldonot i Ĝe la alveno, kiuj rajtigos ? al 
partopreno en ĉiuj aranĝ-ftj, manĝado kaj loĝaoo dum 
la Jlwqnhagaj tagoj; C 


. ^ ^oolot^ and Esparanto.-Upon the 

imitation ctf the Esperantist-Scientific Association, the 
International Committee of the Red Cross Societies has 

a delegate^ the Esperantist Congress 

at Dresden &d a&fiidrtt&M tet referendum , and in order 

to be Informed as to the services which Esperanto 


might render 

SA-.f 




•Wi 



The many Esperantists w^p patronised the Eustace 
Miles’ Vegetarian Restaurant at the Cambridge Con¬ 
gress will be pleased to learn that in Dresden, during 
the Congress week, a meeting for the establishment of 
an Interimtb^ ^g-etfriad J&i&n will bel lie 1 ^ 
which due notice >111 be giv#n. Addresses of , 
tarian ppn$ions and restaurants in Dresden-30^1 
Gerpi^n towns can be had by seeing E ĴMfpeoiv 

stamp to thft socretarj- of the Vegctari^u Society, s S i 




r ^ a 



held . 

*1 • * * i > 

atMe ■^^vde';:W0se^wo-^ : bse#>t'' Cam^- 

bridgejla^^ehr Will 

J. 




Esperantista Eclziĝo 


* * . r ' .** . ** ^ . • * “l , , > 

Kongresaj Necesaioi. 


- 




m . 2 


ondpnp; la 30an de Aprilo 






>- ■ V 





vvaiK^r« ^ei stfr^o^ samprotesianida saraideahino. 

■ En j^ĵhondbnoi - Id ’ ihan 

'Wenri ‘- -Toussaintj-.ol ‘Parj^ ..I rapla 



la Mon^ lBStograf-Ubm ^ ^ ^ 

. kaj -alia) paka|oj, ^kttl- 

, f . i 4r f :-Me-=d^egmtad 4 - • : - 

SkritHJ al IlFTKRNACI * PitpPAfcAXDEJO 

al 




«V* J * 


. erton 

Schramm 



I^ondoh 


S-ro 



V *• - - ir* 







paj^j ĉe B.E.A. 




* c 





* r* x 






C r 


Holiday Resorts. 


• SW^twp.—J^r-.s^etary of the group, Mr. P. 
Foster, NyoH, tyestbourne-road, Bif&dttle, will be 
pleased to dp all he can to assist any Esperiintist who 
may .yi^t , The gfroup meetings are oiv 

■M^^da y ev 7 rj 3 0 to 9.30, at 32, London~street. 

„ -The proprietors of the Plynlymon 

Boarding B$ki^pcP{pti sea-front, large, well-equipped 

nouse) bh pleased to make arrangements with 

Esperantists for the first or second weeks in September 
.or subsequently. 

SOtftHpOrt — 1 VI r. William H. Hirst, of Huddersfield, 
Wl je. staying at Southport (care of Miss Taylor, 
69, Bath-street from August 7 to 15. 

Peebles,— Mr. Lewis Caw, of Edinburgh (iyr, War - 
renden-pctfk-road) , will be in Peebles during August. 
Piaj gefiloj ankaŭ estas Esperantistoj. 

Dartmouth. — Penlee , near Dartmouth, a charming 
house on the cliff, overlooking the sea. Arrangements 
are mddO for Esperantists all through the summer. 
Vegetarian diet. Bathing, boating, &c. Terms on 
application. 

Edinburgh.- Misses Knox, 12, Great King-street\ 
accept boarders, 35s. to 60s. weekly, according to 
rooms selected. Reduction to parties sharing rooms. 
Esperanto,' French and German spoken. ——Crown 
Hotel. Palace Hotel.—-—Esperantists at tea, 6 p.m. 
every Wednesday sit Patrick Thomson’s, North Bridge. 

Clacton. Samideanoj visiting Clacton are asked to 
•communicate with Mrs. F. Smith, Dunedin, who will be 
pleased to see them to tea in her garden. 

Mr. G. O. Gosling, 2, Holdenby-road, Crofton-park, 
S. E. , estos en Buhmjo de la 8a gis la 22a de Aŭgusto. 

Keswick.: —A. Schofield, of Blackpool, will be at Park 
View, Station-road, Keswick , from August 7 to 30. 

Blackpool. —Mr. J, P. Scott, of Romiley, will be stay¬ 
ing at The Crescent, Cleveley, from August 1 to 9.- 

Esperantist visitors will find good accommodation at 
Mrs. Bensons, 7, Leopo Id-grove, where Mr. W. Bailey 
is staying until September 1.-—The following ladies will 
be happy to receive Esperanto visitors to Blackpool:— 
Mrs. Hedley, 6 , Upper Queen-street; Mrs. Harrison, 6, 
Leopold-grove; Mrs. Boughey, 45, Dickson-road; Mrs. 
Parkinson, 122, Albert-road; Mrs. Richards, 42, Dick- 
son-road; Mrs. Hamnett, 28, St. Ckad's-road; Mrs. 
Potts, j6, Moore-street. 


Note.-- We would suggest, that Esperantists, in addition to 
wearing the green star, should make a point of shozving the if, 
membership card by way of credentials . 








The Value of Individual Effort in 

Propaganda Work. 

Attention has often been drawn ih the columns of 

The British Esperantist to the valuable propaganda 

wofk- which may be done by members, acting in their 
Individual capacity. An instance of. this kind has 
recently occurred in connection with the Olympic 
Sports held at the Franco-British Exhibition. There 
Wpire^two thousand competitors at these sports* drawn . 
fri^ pa® of the world, and the fine chance of 
bringing Esperanto before these people looked at first 
as ir it were going to be missed. • 'L' ^ ‘ •' 

However, . &- gneaf ;trien 4 : r of mine, whom aim pleased 
to say I have been able to Interest m Esperanto, and 

f e peatly become a member ol our Association, 

'!©«&#• ' wk)L of the 

competitors^ After a spedal vlsat tm th^ he 

obtained the permission of the f - chief official -air. v-rhe. 
Stadmm office to have papers ratting- to 4 

next drew up and had printed a circular in nine different 



Kf- ~ • . ■ - ■ *.. v capvuujug v v^eiec iveys, sorted 

them according to the way m Whidh Athe different 

nations werejgrouped in their respective %* assembly 
rooms at the Stadium/and posted them direct to those 
rooms, the numbers of which'he had carefully noted 
bm^rehand. Thus, on a particular mbfhing* iff the 
competitors had brought before them niK 

It is to be hoped that when’ they dispersed to their 
homes they toOk with themthelittle books sOhVrniirs 

The whole plan was thought out and carried ffihoUgh in 
three days -• quietly and ‘ entirely, at my friend’s own 
expense. I trust we shall hear of many other instances 
of such useful propaganda Work.’ 

; .‘‘ F. Maurice SexTo 

Hampton Wick, July 22, 1908. 








*1 



V , 

... - , .• t ; .... i 

The British Esperanto 

(Incorporated). 

CANDIDATES FOR MEMBERSHIP. 

fix TR A.CT from Rules.—" If no objection shall be lodged withii 
adJuUed^'a shall i ^ rm th * candidate that he i 

Miss C. J, BooAEit, 2/o ( Aibion^road. Stoke Newington, JVi ; G ‘ L 
Browne, 7S, St. John s Wood-terrace, N. W.; Rev. A. C. Curtis 
M.A, 5 , Abbey-gardens, St. John’s Wood, JV.W. ,- J. W. Gough 
83 , Lariat-averiue, Dorchester, Boston, Mass., US.A.; Mis. Green 

field-road, Acton, W .; A., Harris, Mavcroft, Fuhvood 
Preston; Harrison Hi,el, 116, Abbey-road, N.fff; Mrs lAeksoN 
120, West Third-avenue, Spokane, Wash., U.S.A.; Miss Jan* 
J ames, Rothwell, College-road North, Norwich; S. Kirk brig ht 
4, Robert-street, Accrington; Miss A. E.. Knox, //, Huglwnden 

Antri ™- roa d Bel f ast ; N. Levotn, ToowoOmbafQdeens 
L Ra+iJ^ tr r> ll h l - h Littledale,. i 7 , Belgrave-ntad 

£Z eS ?a J - m McKirdy * n°' Oidmo\Jsl^m s 

Mrs. Mosoheles, 80, El»fpark-road, S.W., 

ati fisr-gsr* 

/tofcae - 7 P Gr r" 

; A. W. r 4 s, Ao, Day iŬIVj JfZt m~i 

^are'of^Th?’ Rosl > n ' Dun « d <^ N.Z.; Lt. A?oL SpekĜer’ 

care of Thos. Codk and Son, Ludgate-circus, E.C. ; W. H West- 

T rade pKaU, Wellington, N.Z. ; Miss A. !t. A. DpGum, 

?rt S ’ Ahe Z ( deen ; J- Ritson , J9, Airedale-aimne, 
Chiswick, W. Charles Mitchell. 2/, Oak-lane, Bradford; H. T 

Horseman, 237, York-road, West Hartlepool. . 

* . NEW FEl/LOWS. ;•••••/■* 

C. D. Baxandall, Lancaster J S. G. Throssell, Warrington. 

PASSED ADVANCED EXAMINATION. 

7^'& ĵ°r? S ’ M»? 7 : Col}le i m TS- Harriet Box, Wanganui, Neze 
Zealand; Geo. Aldrioge, Auckland, New Zealand; *B.,G" Brock 

Northampton; E. J. Christie, Halifax *Miss F. B. BaRber’ 

Nervcastle-on-Tvne; ^Miss C. Wilson, Perth ; E. J. BrieRlev! 

S’ J* elen$ I Morrison, Corstorphine, Edinburgh ; Dr. S. 

McBurney, Melbourne, Australia ; * Fred. J. West, Jiiiif Rainhill ,- 

Mrs. E. Hawliegek, Liverpool; *K. H. Swainsqn, Harrogate. 

t \ PASSEp PReLIMINAffy EXAMINATION 

PuRNESg. Nortfid, i Misses M. M. Allan, E. Raffan, 
L E. Scott, J. M. Bayne, *1. Gordon, *A. A. Nicoll, *1. j. 
Buhrer, *M. Shepherd, *A, Davidson, *M. Thomas, Mrs, -E V 
Buhrer, J. F. C. Sieber, David Murray, James Coates, Fer- 

*C R A. BrOW^T, Perth; 

M' T S P * W - Hii l * Portsmouth ; 

R si‘ n S ’ T P A vp M. Low, -Wm. M. Scott, 

?; Shepherd, J. Baxter, Dundee W. Wright, A. Ĥ. Simpson, 

Reighley; F. Burts We Dumr; *A. W. Porritt, ^Craw- 

* 'Vi IQG' ■••4- * W ‘ ATt r. 



pool; *MiBs E. MAVHEW^ Lewisham, London 

Box, VI anganui, New Zealand; 






% 


Donations. 






Felix Mosch4as ?5S .; Stea 

llf,V £ l °; A Vernon HarcdarL 5s;; Mils 

B?tord, £r is^Ijetny K M,xs. 4 

ch Group (instruction fees returned by Mr. F; Schblefieidr 
x,x jos. : .v-.-i"; .-V"' . '^•• 



— 1— — | 1 f ^1 Y~ * i > _ f. ■ • . • 

Denotes that the candidate has passed with distinction. 






en Taurida. 


fceto J i 

Lieo. feŭi' 

Ojnb^aQ (<^iww?^ 5 ) ■ 

OrUo.(Or^ 5 Ĵ ;nsj:-: 

Pai&uledo ’ 

Parkbj, la (the '(Ptfrcte) 
Parnaŝo. (Parnc&sys) 
Pelopsbl "•'••' ‘ 'f-.SlArf 
Pilado pytefy#: 

P utorib (Pluto) ■-. \ "f~‘fi 
skito (« Scythian },:^'"£ 
Strofio {ŜtropMus) 

Tajatiilo (Tanialusf ’ 

Tartaro (Tartarus) '\ 

Tattrido( 7 b«m) 
Telamono . . .','."V<. !'•.,.,' 

Titano ."> V ■;■ 

Toas (Thoas) 


eron 


Ulisb 


v SWppnd^ ad ^o^*p(MidaQ^» 

H. F. V,. (Celebes), ^-Muitajn :£j la \ vortoj » pri, kfej vi 
netas la signjfojtt ? poi povas facilg trovi en la vortaroj 
jen la sig“nifbj de la ceteraj*: ivitrolento, lens ; 
Herostratiiy of Herostratus, Efezano, kin forbruligis 
la belegan templon• de Diano, « nur por havigi al si 
o-lpron; volbo, ? vault (germ, ^Gewblbe); dematikaj 
signoji kursivaj signoj de la demotika aŭ paralata 

lingvp de antikva Egl^o v; gla&ka, of Glaucus, Libia ; 
fanraj, genre, pentraĵoj ĵanraj, pictures of scenes of 
•ordinary life ; pomogmjh, pornography; baudruco y 
? fr. taudruche ; “uttu* t ” vi estas prava, la vorto ne 
estas bona, ĉar “ la numeraloj fundamental ne estas 
deklinaciataj ” (Regulo 4a); kariifi kredeple fari|i, 
carious ; sperlizisto, grenato ni ne komprenas.—F- A. M. 

R. W. {Bmd0ord)%s^ aliaj. — Kun vi, mi oe povas 
kompreni la frazbjn: “ ĝis oni mem ne vidos fin,” 

« « n tati kiam la anoj ne estos,” “ ĝis kiam li ne metos 

opinias, i ke ili. estas imitaĵoj de ia nacia 
idiotismo. Afiflanke; la frazo “ili timasy ke vi ne 
komencw tro frue militon kbntrati Asirio,” they fear lest 
you should begin the war against Assyria too soon, 
kvankara iom stranga unuavide, estas, latt mia opinio, 
pravigebla, eĉ tre bona. Mi citas aliajn 

a Niin mi timas , ke ĝi denove blinde ne eksplodw." 

’ (HamletOy pĝ. 142.) 

; ; , JSow fear I this will give it start again.” 

(Komparu: “ Timante, ke la lakto ne estos freŝa, ŝi ne 
volas ĝin aĉeti.” ‘ f Fearing the milk will not be fresh, 

she wil not buy it.”) ■■■*■/• 

' * . ' \ • * *" • * • . 4 * • • • v 

“ Kvazaŭ la atitoroj timas, ke oni ne elmeto ilin al 
publika malhonoro ” (F. K., pĝ, 273), “ as if the authors 
are afraid lest they be put to public shame. 

“ La zorgo, ke min trompo de rabisto 
Ne ŝtelw for el mia rifuĝ-ejo 
Kai neiov^onu min al la sklaveco." 

•( 4< Ifigenio en Taŭrido,” pĝ:. 104.) 

“ Wli timas, ke li ne rakont« al iu, ke li vidis min 
elirantan el tie” (“Georgo Dandon,” La Revuo, 
pĝ. 49B), “ I fear lest he tell someone that he saw me 

coming thenpe.” / . . t ... , r» 

Kiam, antati ph ol du jaroj, m skribis al D-ro 

Zamephof rilate al 1 a frazo el HamletOy proponante ke 

eksplodoĵ,” U respondis“ Vi estas prava , ph bone 

estus dirty b mi timas , ke ĝi eksplodos/ ; tamen ankau la 

ttnua frazo estas bona , car ft esprimas kaŜitan ne- 

dezirort.” do povas diri, kq tiaj frazoj esprimas, ne 

nur la estontecon de ago, sedankaŭ la dezirony ke tiu ago 

ne okaztt. Latt mia opinio, la formo “ ne -~ -u ’ tre 

precize trttdukas la anglan “lest. E. A. M. 


Arkas (Areas) 

Atreo 

Afitidb _ 

IDelfoj (Delphi) 

J^iapo {Diana} /■' 

Egisto (JEgistheus) : 
Elektro (Electro) 

Erinibi, la ( 0 Hnhyes) 
Etiirienidoj, \sx.{£umenides) 
Gorgbno 

Herkuieso : 

Hipodamio ( Hippodamia) 
Ifigenio (Tphigen ia) 

Iliono' 

Iriso: 

Jupitero 

Kalhas ( Calchas ) 

Kefalo {Cephalus) .. . 

Klitemnestro ( Clytem - 

> * "® . • • s 


nestra) 

' Xhe above list will be useful as a. guide to tke fra-hs- 
iteration of such proper names. The only 

hesitate. . _ ..E,^ _ 




S-ro Durieux, komitatafto, stiigas min “ ke la ^esa -l^ord: mtsw 

"‘sJ^Ceika. komitatano pubiikigos la regularon en !a centa| 

gazetoj instruistaj Vestnik kaj Cesky U£ lte i ® n ..Mora??wjO kaj. 
Bohemujo, kie ili diskutos pn la afero publike. v . ... 

S-ro Baudin-Agruero (Hispanujo) sendis al mi ^7 s , 

Mt ne povas kredi, ke nur 20 anglaj geinstruistpj mteresas sin ^ 
tiu grave^a laboro. Certe la kolegoj angla^ komprenas tael bone toel 

necesĉĉdn de tiu ĉi asocio por ĥelpi al ia disvastigpaaoi^e f«a 
kaj par sol vi kelkajn pedago^jn ^emandoj^ 

kial Hi tiel multe prqkrastas. Unueco estas fprteeo. ^ Ni 4 ^?%» 
definitive fondi la asocion en Dresdeno. La instruistoj el 
aranĝ-as kunvenojn por la venonta Kon^teso. . t* * r nn j- 

Ana-laj kolegoi sendu viajn noitton kaj adreson kaj ebligu m ion 1 

fortSf ^odo^ kiu helpos «ndte al ^ 

Kiu havas la lemejon, tiu regas la mondon ! v ; '• 

F. L. G. Marechal, v; ‘ 

Prezidanto, Internacia Asocio de Instruistoj* 
Esperanto House, Kingston-terrace, Leeds,., k A i ; 


Korespondado Internacia (F 



Honvolu skrthi - legeble, fekte al la Redakcvo, 

deziras turni 
; Camgham, 

:. <44) 

4,20. Peterburgo (Rusuj0). s-ro N, Aleksandrov, Nikolajcvskaja 
Ti loJt' tre deziras korespond A adi kun ekstereŭropaj Esperanttstoj 
per poŝtkartoj ati per leteroj. Ciam tuj respondos. 

Ail, Petorburgo (RiWUlo).-S-ro N. Mihajiov, Vozdvyenskaja ul. 
4, dez. interŬan^ŭus^i^Ŝtkartojn kun cmiandaj geesper^s^. ^ 
42a. Thornton Heath <*nglujo).—S-ro A. ]>. Peck, 

Coiford-road, dez. korespondadt. kun gealilandanoj per daytrv post- 
kiiespondantojn, ke H tuj vojagonta al HiaidujO kaj ke ha no\j 

adreso estos : ’ Camperdown House, Cossifore, Calcjdia, Htndujo. 

Liiĉiam plezure ricevos esperantajn komumkagpjn. ^/; 


424 . Ahiin Smyrna* Malgri^fid-Aaao).—S-ro Sjdon L Grfanidis 
/eekretario) : dez. korespondi per ilustr. poŝtkartoj kun bntaj vsatti- 

^S ^Woklnghaftt AtigluIbb^F^iiei C. : M.^Ŝ0ĝyi0i0. 

Lodge, dez. korespondadi kun- altlanduloj espetaftte att germane. ^ h 
426 . Oroeogatas (Fife, Anghijo).—S-ro Charles Walls* a CtdUehtll 
Cottage, dez. korespondadi lete*e $ aŭ jwstkarte kun alilandanpj, 
predpe kun jsgianoj/ iiinduianoj kaj rtalpj* - AAiC..r.: : 

k\ :^tootiandte>.—-S^-o 

street, volas korespondadi per leteroj kaj HuStr. pkartoj tra 
mcHido; v Preqjpe pH la filateUo kaj la fqtografarto. Estas ^u«a 

fotografisto. r Cam respondos..5;,^:^. 

4 -- G Kenpedjy^ 

CdUins-street, dez. kore^>ondi,per . Uustr., postk^rtpj att 

n^ulahdajg-e-esperantistoj. AAZAAi 

- - * v;. " " ...v.V- «••*** ‘ c / *,.T _ * •*' * .* * •: * *• 'v * ' •- * * * ’*•? . ' I , A • •* 7 * * / *. ,.•* * .* * . r 



rw - y.* Sr % - \ - => - 








r 




-
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "La Brita Esperantisto (The British Esperantist) - Numero 044, Aŭgusto (1908)"

See other formats
